Rijetko da je koja politička partija, ne samo u Republici Srpskoj i BiH, već i u regionu doživjela toliko “lomova”, unutrašnjih rascjepa i podjela kao što je to slučaj sa SDS. Osim SNSD-a i Socijalističke partije, doslovno sve ostale stranke na političkoj sceni Srpske izašle su iz “šinjela” SDS, a veliki broj nekadašnjih SDS-ovaca pojačavali su redove čak i najljućih političkih protivnika.

Poseban kuriozitet predstavlja to što je veliki broj takozvanih starih SDS-ovaca, “prvoboraca” te političke partije koji su u stranci, maltene, bili od njenog osnivanja, vremenom postajali mnogo bliži Miloradu Dodiku, koji je već duže od dvije decenije glavni politički suparnik “državotvornoj” političkoj stanci Srba s ove strane Drine, od cijele plejade predsjednika SDS koji su vođenje te stranke preuzeli nakon odlaska Radovana Karadžića.

Najdrastičniji primjer takve “transformacije” svakako je Biljana Plavšić, koja je napravila prvi veliki raskol u SDS, a Dodika, koji je prvih poslijeratnih godina predvodio jednu minornu polititičku opciju, sa svega dva poslanika u Narodnoj skupštini RS, pretvorila u regionalnu političku zvijezdu i već godinama najmoćnijeg političara u Srpskoj i BiH. Još jedan “zaslužni” SDS-ovac i bivši stranački predsjednik, Dragan Kalinić, godinama unazad odaje hvalospjeve Dodiku i ne propušta priliku da kritikuje svoju bivšu stranku.

Pokojni Momčilo Krajišnik, prvi predsjednik Narodne skupštine RS i jedan od osnivača SDS, posljednjih godina svog života, govorili su zli jezici, nije izlazio iz Dodikovog kabineta, a njegova Asocijacija “Stvaraoci RS”, koja je redom okupljala stare kadrove SDS-a, bliže je sarađivala s Dodikom i njegovom partijom nego s kolegama iz njihove matične stranke. SDS-ovi veterani, Božidar Vučurević i pokojni Mićo Mićić, takođe nisu skrivali svoje “divljenje” liku i djelu Milorada Dodika, a već godinama se u javnosti spekuliše i o pretjeranoj bliskosti s Dodikom još jednog “zaslužnog” SDS-ovca, načelnika opštine Sokolac, Milovana Cicka Bjelice.

Stari SDS-ovci, takođe, formirali su nekoliko stranaka, doduše beznačajne političke snage, (Izvorna SDS, Prva SDS, SDS 1990.) koje se se u javnosti povremeno oglašavale jedino kad je trebalo podržati politiku Milorada Dodika, a svoju dojučerašnju partiju prozivati da su “odstupili s pravog puta”.

Bivši predsjednik SDS-a i sadašnji šef kluba poslanika te stranke u Narodnoj skupštini Republike Srpske, Vukota Govedarica, za Gerilu kaže da je Milorad Dodik čovjek koji “jako dobro zna kako funkcionišu politčki sistem i političke organizacije, a još bolje kako funkcionišu ljudi u političkim organizacijama”.

“On je dobro shvatio da postoje dva modela vladavine. Jedan je kad ste politički superiorni i snažni da imate neprikosnovenu, skoro plebiscitarnu podršku, a drugi je kad urušite i oslabite ne samo opozicione partije, već i sve vaše koalicione partnere. Dodik tako danas ne vlada na svojoj političkoj snazi, već na slabostima drugih, a upravo on je uticao na kreiranje tih slabosti”, kaže Govedarica.

Komentarišući to što veliki broj nekadašnjih “perjanica” SDS danas slijepo podržava Dodika, Govedarica navodi da svi oni koji su, prema njegovim riječima, “slabašni i beskarakterni”, i koji su, dodaje, “svjetlosnu godinu udaljeni od etike, uvijek bili pogodni za ambijent koji je Dodik napravio”.

“Naravno, bilo je i onih koji to sebi nikad nisu dozvolili. Ne možemo da generalizujemo što se tiče ljudi koji su davno bili unutar SDS-a, pa se onda zalijepili za Dodika, kao i one koji to nisu. Do izražaja uvijek dolaze oni koji su skloni da to naprave, jer su mnogo vidljiviji od onih koji su ostali dostojanstveni, principijelni i nepokolebljivi”, kaže Govedarica.

Zbog čega su Milorad Dodik i njegova politika “prirasli srcu” mnogim starim SDS-ovcima, koji čak i ne kriju da im je SNSD bliži od stranke koju su mnogi od njih direktno stvarali, pitali smo za mišljenje i političkog analitičara Tanju Topić. Ona, između ostalog, ocjenjuje da je starim kadrovima SDS-a Dodik bliži po “nacionalnom sentimentu”, nego aktuelni prvaci najveće opozicione partije u Srpskoj.

“Dodikova retorika je puna patriotskog nacionalnog naboja, koji kolokvijalno zovemo ‘srbovanje’ i ona je poput najbolje arije za uši SDS-ovih prvoboraca. Treba naglasiti da SDS i uprkos tome što je tokom vremena mijenjala nekoliko stranačkih lidera, koji su umjereniji i ne zastupaju ekstremnu srpsku politiku, nije uradila potrebno kritičko suočavanje s prošlošću 90-tih godina, niti lustraciju. Znamo da su tokom godina brojni članovi SDS-a iz pragmatičnih i interesnih razloga pretrčali pod skute vlasti. Cijele organizacije su od SDS-a postale SNSD, bez ikakvih ideoloških prepreka. Ali, u dijelu onih koji su ostali vjerni ovoj stranci vidimo SDS-ovce starog kova koji javno iskazuju simpatije prema politici Milorada
Dodika”, kaže Topićeva za naš portal.

U istom stroju, navodi ona, tako su Biljana Plavšić, Obren Petrović, Milovan Bjelica…

“Tako ovi koji ostaju vjerni ‘izvornoj’ politici SDS-a zdušno aplaudiraju Dodikovim političkim potezima, protežiraju antizapadno ponašanje, barem pred očima javnosti, i igraju svoju igru u lokalnim sredinama u kojima su gospodari života i smrti. Mozda se dijelom tajna te veze krije upravo u osjećaju gospodarenja ljudima i prostorima, koje im je zajedničko. Mislim da se dijelom odgovor krije i u pitanju ko se, zapravo, promijenio – perjanice SDS-a ili Dodik”, ističe Topićeva.

GERILA indo