Naši birači moraju da shvate da smo izgubili trećinu biračkog tijela u prethodne četiri godine. Kontinuitet naših padova mora biti prekinut nekim novim modelom. To može biti učešće u vlasti. Ako to uopšte dogovorimo. Ako ne dogovorimo, djelovaćemo neutralno. I to je sve. A oni koji su zasvirali da Čavić ode u neku fotelju, moraće da se razočaraju. To nije tačno.
Rekao je ovo u jednom intervjuu objavljenom u novembru 2018. godine bivši predsjednik Srpske Dragan Čavić, objašnjavajući razloge zašto je NDP, čiji je tada bio lider, napustio opozicioni blok koji je godinama činio sa SDS-om i PDP-om. Dogovor o kojem u prethodnoj izjavi govori je sklopljen i to sa višedecenijskim političkim neistomišljenikom Miloradom Dodikom i njegovim SNSD-om, a Čavić suprotno rečenom, tri mjeseca kasnije, sjeda u fotelju direktora Elektrokrajine, na kojoj se nalazi i danas. Istovremeno, njegova stranka gotovo pa nestaje sa političke scene Srpske, ali Čavić ne traži nove modele kako bi zadržao članstvo već se u decembru 2022. godine povlači i partiju prepušta Bojanu Šapuriću iz Trebinja.
Opozicione stranke su napuštali brojni funkcioneri poput Nenada Stevandića, Obrena Petrovića ili Darka Banjca a buduća izborna izjašnjavanja su pokazala da im glasači to i nisu previše zamjerili. Naprotiv, njihova uloga na političkoj sceni Srpske je rasla, isto kao i broj birača koji im je davao povjerenje. Međutim, sa NDP-om se dogodilo suprotno. Nakon što su prešli u „zagrljaj“ SNSD-a, birači su ih masovno napustili.
Iza odluke o prelasku u vladajuću koaliciju su stali svi članovi tadašnjeg Predsjedništva stranke, osim Krste Jandrića. On je kao poslanik u Narodnoj skupštini RS nastavio djelovati opoziciono a potom i napustio NDP koji je i nastao spajanjem Čavićeve Demokratske partije i Jandrićeve Narodne demokratske stranke, u junu 2013. godine.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
NDP tada napušta i dvoje odbornika u Skupštini Grada Banjaluka, Saša Lazić i Mirna Savić-Banjac, koji takođe ne prihvataju novo opredjeljenje partije. Čavićeva stranka tada ostaje bez predstavnika u banjalučkom parlamentu a tako je ostalo i do danas. Primjera radi, kao opoziciona stranka, NDP na izborima 2016. godine osvaja u najvećem gradu Srpske 12.323 glasa, a četiri godine kasnije, kao stranka vlasti, 1.349. Ove godine su osvojili 851 glas.
Saša Lazić smatra da su birači NDP-a i samog Čavića bili isuviše opoziciono orijentisani da bi prihvatili pomenuti zaokret, za razliku od brojnih drugih funkcionera, primarno SDS-ovih.
„O preletačima možemo da pričamo hronološki ili hijerarhijski. Hijerarhijski je važnije. Čavić je bivši predsjednik i bivši potpredsjednik Republike Srpske. Bio je i vođa opozicije, odnosno najjači opozicionar u tom periodu. Iza njega je nesporno Ognjen Tadić, a tek onda ide plejada ostalih poput Stevandića, Mićića, Obrena Petrovića. Možda je to razlog tog odnosa koji pominjete. Ipak je Čavić bio najzvučnije opoziciono ime. On je na koncu preletio i to na najgnusniji način – poslije samih izbora. Da je to uradio u septembru, bila bi manja kritika, ali on je to učinio u novembru. Možda je zbog toga Čavić najviše kažnjen“, kaže Lazić.
Politička analitičarka Tanja Topić kaže za Gerilu da je Dragan Čavić svojevremeno bio stub opozicije, najistaknutiji i najborbeniji političar suprotstavljen vlasti koju predvodi SNSD.
„Građani su vjerovali da je to zaista tako, niko nije mogao ni pretpostaviti da će doći do te izdaje. Ovi drugi preletači su svoju političku karijeru gradili na klijentelističkim vezama i obilato su koristili pozicije moći da bi gradili glasačku bazu i veze. Kod Čavića toga nije bilo, on je godinama djelovao iz opozicione perspektive i njegov prelazak na drugu stranu je imao najteže posljedice za opoziciju, udarac od kojeg se ona nikad nije oporavila. Glasači Draganu Čaviću to nisu oprostili, a kod Stevandića, Banjca, Petrovića ne znam da su oni ikada bili istinski opozicionari. Da opozicionari uz skute vlasti dok nisu došli u poziciju da glasače “kupe” na drugi način. Biti na izvoru moći daje vam tu moć nad samim građanima“, kaže naša sagovornica.
Novinar Goran Dakić kaže da je bivši lider NDP-a bio simbol opozicije deceniju i po, zbog čega je njegov “pad” bio i najbolniji.
„Čavićeva stranka ni prije njegovog preletanja nije bila velika i bila je svedena, manje ili više, na harizmu i snagu lidera. Ma koliko Dragan Čavić godinama bio najbolji i najsrčaniji opozicionar, NDP je iz izbora u izbore sve lošije prolazio. Stranka nije imala dovoljno razvijenu infrastrukturu, Čavićevi partneri najčešće nisu radili za njega na terenu, a i narod ne voli pretjerano one koji temeljno kritikuju vlast. Sa druge strane, Čavić je bio simbol opozicije deceniju i po i njegov “pad” je ujedno bio i najbolniji. Ako je on prešao, onda nema nikoga ko ne bi prešao. Ako je Dodik uspio da slomi Čavića, slomiće svakoga. Čavić je žrtva sopstvene političke snage iza koje nije stajalo ništa i nije stajao niko“, zaključio je Dakić za naš portal.
Ognjen Tešić
