U Bijeljini, Zvorniku, Loparama i Ugljeviku sutra, u subotu 21. decembra, počinje prikupljanje potpisa u znak podrške građanskoj inicijativi za uvođenje moratorijuma na geološka istraživanja i eksploataciju ruda i minerala na području planine Majevice. Ova akcija dio je šireg nastojanja da se zaštite prirodne i kulturno-istorijske vrijednosti ovog područja, ugrožene planiranim otvaranjem rudnika litijuma.
Podrška lokalnih zajednica i udruženja
Građansku inicijativu pokrenula su udruženja „Eko put“ iz Bijeljine, „Čuvari Majevice“ i „PEU Korak“ iz Zvornika, uz podršku stanovnika majevičkog kraja i načelnika osam lokalnih samouprava, koji su već potpisali zajedničku deklaraciju protiv otvaranja rudnika. Cilj inicijative je očuvanje jedinstvenih prirodnih resursa i sprječavanje potencijalnih ekoloških katastrofa.
“Peticija se obraća Narodnoj skupštini RS da stavi moratorijum na dodjelu koncesija na planini Majevici, dok se ne riješi njen status parka prirode. Ovim putem mi želimo da damo svoj glas javnosti, da nadležni shvate da je volja naroda Majevice zdrav život, zdrava priroda, čista voda i čist vazduh, a ne otvaranje rudnika koji se daju stranim kompanijama za mizerne rudne rente od kojih stanovništvo neće imati nikakve koristi, a ostajaće im samo zagađenje i devastacija prirode, kao i narušavanje zdravlja ljudi”, rekla je za Gerilu Andrijana Pekić Tešanović iz “Čuvara Majevice”.
“Gradjanska inicijativa Majevica park prirode a ne rudnik litijuma izmedju ostalog važna je zato sto je povezala ljude, gradjane, stanovnike ne samo područja Majevice, već mnogo šire, čitave BiiH, da dignu svoj glas za vlastitu budućnost gde želimo da živimo u zemlji gde ćemo piti cistu vodu, udisati zdrav vazduh i jesti hranu uzgojenu na zdravom zemljištu. Ova peticija je važna zato sto je svaki glas bitan i zato sto se svaki čovjek pita”, izjavila je za naš portal Snežana Jagodić Vujić, predsjednica Ekološkog udruženja „Eko put“.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
Peticija i naredni koraci
Prikupljanje potpisa trajaće 30 dana, do 19. januara 2025. godine, na posebnim lokacijama u svakoj od navedenih opština. Da bi inicijativa bila razmatrana u Narodnoj skupštini Republike Srpske, potrebno je prikupiti najmanje 3000 potpisa punoljetnih građana s prebivalištem u Republici Srpskoj.
Tekst inicijative već je podnesen Narodnoj skupštini, a konačna odluka o sudbini Majevice zavisi od glasanja u parlamentu.
Neprocjenjiva prirodna baština
Planina Majevica nije samo dom brojnim endemskim vrstama, već i mjesto od velikog paleontološkog značaja. Prema istraživanjima, na ovom području su pronađeni fosilni ostaci marinskih organizama iz Panonskog mora, koji datiraju između deset i petnaest miliona godina. Upravo ove karakteristike čine Majevicu prioritetnim kandidatom za zaštitu u okviru evropske mreže Natura 2000.
Apel građanima
Organizatori pozivaju sve građane Republike Srpske da se uključe u ovu akciju i daju svoj glas za očuvanje planine Majevice.
„Vaš potpis može odlučiti sudbinu jednog od najvrijednijih prirodnih resursa naše zemlje,“ poručili su iz udruženja.
Ova inicijativa predstavlja ključni korak u zaštiti planine Majevica, ali i širi podsjetnik na važnost očuvanja prirodnih bogatstava od ekološki štetnih projekata.
Podsjećamo, vijest da je litijum pronađen u na obroncima planine Majevice odjeknula je medijski u oktobru prošle godine. Geološka istraživanja je radila kompanija „Ar Core” AG iz Švajcarske, a rezultati su navodno pokazali da u toj oblasti rezervi litijuma ima oko 1,5 milion tona.
“Po potvrđenim rezervama i onom što smo radili u istraživanjima konstatovali depozit od 1,5 miliona litijum karbonata. To nije konačna količina projekta, a to će kasnije, kako je to zakon propisao, da se mijenja, a mi očekujemo na više. Što se tiče učešća litijuma u kvantitativnoj strukturi cjelokupne mineralne strukture ležišta on je najmanje prisutan, odnosno najviše je prisutan magnezijum“, rekao je ranije za Gerilu Vladimir Rudić, direktor Ar Core u BiH.
Iako je zakonom propisan rok za podnošenje zahtjeva za eksploataciju litijuma dvije godine od dana završetka istraživanja, a koji je u slučaju nalazišta litijuma i drugih ruda na teritoriji Lopara imala firma Ar Core koja je vršila i istraživanja i čiji rok je istekao 31.jula ove godine, Vlada RS je odlučila da taj rok pomjeri na početak 2025. godine.
Dejan Rakita / GERILA
