Prema obimnoj dokumentaciji koja je u posjedu portala Valter, tvrdnjama tužioca ali i izvora portala Valter iz Opštine Centar Sarajevo, Kovačević, odnosno formalno njegova majka, na prevaru su otkupili stan na prvom spratu kojem je zamijenjan status sa stanom Borića. Prema istoj dokumentaciji i istim tvrdnjama, u svemu mu je pomagalo i Pravobranilaštvo Opštine Centar, odnosno nekoliko državnih službenika od kojih neki i danas rade u Opštini Centar.
Sarajevsko naselje Višnjik i Ulica Derebent. Na broju 32 u stanu od 98 m2 zajedno s majkom stanuje Slaven Kovačević, savjetnik hrvatskog člana Predsjedništva BiH Željka Komšića i bivši funkcioner Opštine Centar.
U stanu ispod u istom objektu od 1946. godine živi porodica Borić kojoj je ovaj stan dodijeljen, no tom stanu u kojem Borići stanuju skoro 80 godina u međuvremenu je spletkama promijenjen status u korist stana na spratu.
Tačno prije dva mjeseca Kancelarija za borbu protiv korupcije Kantona Sarajevo zaprimila je prijavu u kojoj je navedeno:
„U ranijem periodu (prije više od deset godina) ženska osoba inicijala S.K. na nezakonit način izvršila je kupovinu stana na kojem postoji stanarsko pravo, a koji se nalazi na adresi u ulici Derebent, Opština Centar Sarajevo. U zaprimljenoj prijavi navodi da je u nezakonite aktivnosti vjerovatno umiješan i njen sin (S.K.), koji je u tom periodu obavljao funkciju u Opštinskom vijeću Opštine Centar“, odgovorili su Valteru iz Kancelarije za borbu protiv korupcije.
KAKO JE NA PREVARU ZAMIJENJEN STATUS STANOVA
Kako je potvrđeno Valteru, „ženska osoba inicijala SK“ je Slobodanka Kovačević, a njen sin SK je Slaven Kovačević.
S obzirom na sumnju o počinjenom krivičnom djelu ovaj je predmet, kako su saopštili iz Kancelarije, proslijeđen na dalju nadležnost i postupanje Upravi policije MUP-a Kantona Sarajevo, koja vodi istragu. Istovremeno, izvori Valtera su potvrdili da su krim inspektori izuzeli kompletnu opštinsku dokumentaciju o spornoj kupovini stana, a koju posjeduje i Valter. Dokaz je i dokument iz Pravobranilaštva Opštine Centar koji je 1. novembra prošle godine upućen nadležnim opštinskim organima, a po zahtjevu Sektora krim-policije MUP-a Kantona Sarajevo.
Novinari Valtera ovu priču istraživali su nekoliko mjeseci tokom kojih je prikupljen veliki broj dokaza i dokumentacije, kao i izjava neposrednih učesnika. Suština je sporni objekat sa dva stana i unutrašnjim dvorištem na adresi Derebent 32 na Višnjiku. Jedan stan je u prizemlju, a drugi na spratu. Stanu u prizemlju je, kako je već navedeno, promijenjen status u korist stana na spratu. Stan na prvom spratu je nacionalizovan i nije imao pravo otkupa jer su stvarni vlasnici živjeli u Beogradu i potraživali su stan, ali nikada nisu uspjeli ući u posjed.
U tom stanu na spratu i danas žive Slobodanka Kovačević sa sinom Slavenom. Stan u prizemlju je opštinski i 1946. godine je dodijeljen porodici Borić, koja je imala stanarsko pravo i uslove za otkup stana. Godine 2006. Borići su u zakonskom roku podnijeli zahtjev za otkup, ali nakon sedam godina (2013) on je odbijen jer se u međuvremenu ispostavilo da je gornji stan otkupljen, a donji nacionalizovan (zamijenjeni im statusi).
Klupko se odmotava po odbijanju zahtjeva za otkup, a Mario Borić kao nosilac stanarskog prava 2014. godine pokreće tužbu protiv Opštine Centar (prvooptužene), nasljednika – stvarnih vlasnika stana na prvom spratu Leposave Stanković i Ratka Brkića, kao i protiv Slobodanke Kovačević (četvrtotužene).
Tužbom je traženo da se proglasi ništavnost Ugovora o razvrgnuću suvlasničke zajednice. A sam Ugovor je 2011. napravila Opština Centar sa Leposavom Stanković i Ratkom Brkićem, kojim stan u prizemlju postaje „nacionalizovan“, dok se stan na spratu prebacuje na Opštinu Centar i dobija status otkupa.
Kovačevići su otkupili i uknjižili stan na spratu. U periodu prije otkupa Opština je uradila etažiranje, s tim da nisu ulazili u stan u prizemlju, niti je nosilac stanarskog prava bio upoznat sa elaboratom, nego je za to saznao preko podataka novih ZK izvoda. U ZK izvodu stana u prizemlju tada su upisani Ratko Brkić i Leposava Stanković, iako je porodica Borić živjela i u posjedu je stana u prizemlju gotovo 80 godina.
U VRIJEME SPORNIH DOGAĐAJA KOVAČEVIĆ BIO OPŠTINSKI FUNKCIONER
Kao što je navedeno, tužbu je 2014. podnio Mario Borić, koji je 2016. tužbu dobio u provostepenom postupku, na koju su potom tuženi uložili žalbu. Zbog pravopisnih grešaka, nakon šest godina Kantonalni sud u Sarajevu 2022. godine je poništio prvostepenu presudu – i vratio postupak na ponovno suđenje.
Pojašnjenja radi, u ZK izvodu koji je priložen u tužbi, vidljivo je da se u katastarskoj evidenciji zgrada vodi kao suvlasništvo Opštine Centar i Slavice Tadić, pravnog prednika (prethodnog nosioca stanarskog prava, op.a.) tuženih Leposave Stanković i Ratka Brkića. Sve do 2011. stan u prizemlju se vodio kao vlasništvo Opštine Centar, a stan na spratu kao vlasništvo Slavice Tadić, pravnog prednika Leposave Stanković i Ratka Brkića.
Ako se vratimo unazad gotovo četrdeset godina, vidljivo je da je temeljem Rješenja Skupštine Opštine Centar Sarajevo od 27. septembra 1988. godine tužiocu priznato pravo da nastavi korištenje stana u prizemlju. Dana 26. decembra 1988. tužilac je sa SO Centar Sarajevo, kao davaocem stana na korištenje, zaključio Ugovor o korištenju stana.
U Rješenju Skupštine Opštine Centar Sarajevo od 27. septembra 1988, na osnovu kojeg je izvršen prenos stanarskog prava na tužioca, navedeno je da je vlasnik stana u prizemlju zgrade prvooptužena (Opština Centar), te da je površina stana 82 m2. Navedene činjenice stoje u PS obrascu za ovaj stan, iz kojeg proizilazi da je vlasnik stana u prizemlju zgrade Opština Centar, te da je površina stana 82 m2.
Međutim, stan iznad, dakle na spratu zgrade je u evidenciji Kantonalnog stambenog fonda ubilježen u površini 98 m2.
U međuvremenu, Mario Borić je 2021. godine preminuo, a Slobodanka Kovačević je otkupila stan na prvom spratu. U Borićev stan nakon njegove smrti uselila se njegova nećaka Nina. Prošle godine „nekadašnji vlasnici na papiru“ došli su iz Beograda i pokušali u prisustvu policije i kantonalnog tužioca ući u posjed stana. Nakon razgovora tužioca i advokata porodice Borić, policija i tužilac su napustili „spornu lokaciju“, a „vlasnicima“ iz Beograda tužilac je rekao da mogu ukoliko to žele podnijeti tužbu Opštinskom sudu u Sarajevu.
U vrijeme ovih događaja Slaven Kovačević (u periodu zamjene papira i svih upisa) bio je na poziciji u Opštini Centar s koje je mogao uticati na cijeli slučaj. U to vrijeme Opštinom Centar je upravljao SDP BiH, a Slaven Kovačević je bio njihov istaknuti član. Izvori Valtera navode da je Kovačević kao politički funkcioner nezakonito izuzimao predmet i držao ga mjesecima kod sebe u kabinetu, za što postoje dokazi i tragovi u protokolu Opštine.
STANOVI ETAŽIRANI BEZ ZNANJA PORODICE BORIĆ
Prema dokumentaciji koja je u posjedu Valtera, kao i tvrdnjama tužioca, ali i Valterovih izvora iz Opšine, Kovačević, odnosno formalno njegova majka, na prevaru su otkupili stan na prvom spratu. Prema istoj dokumentaciji i istim tvrdnjama, u svemu su mu pomagali iz Službe za stambena pitanja i Pravobranilaštva Opštine Centar, odnosno nekoliko državnih službenika: Alma Begić, Nihad Bakalović, aktuelni pomoćnik Službe za stambena pitanja kod Benjaminje Karić u Opštini Novo Sarajevo, Adinda Uzunović, te tadašnja pravobraniteljica i današnja advokatica Suanita Melunović, kao i Kovačevićev partijski prijatelj Kenan Rešo.
Slaven Kovačević za Valter međutim tvrdi da su u „vlasnički stan u prizemlju nezakonito ušla ‘neka lica'“.
„Smatrali su da to mogu naslijediti ili čak da su to naslijedili, što je nemoguće (o čemu posjedujem dokumentaciju), jer se stanarsko pravo ne može naslijediti niti prenijeti. Uvidom u ostavinsku masu kod notara koji je po službenoj dužnosti vodio ostavinski postupak, utvrđeno je da taj stan u prizemlju nije niti može biti dijelom ostavinske mase nakon smrti prethodnog nosioca stanarskog prava jer nije bio njegovo vlasništvo da bi to, uopšte, moglo biti dijelom ostavinske mase, što u konačnici znači da ne može biti niti dijelom ostavinskog postupka“, tvrdi Kovačević.
Nina Erbez Borić kao nasljednica Maria Borića s porodicom živi u stanu u prizemlju. Za Valter potvrđuje kako je u pitanju porodični stan Borića od 82 kvadrata u prizemlju zgrade u kojem je njihova porodica živjela još od kraja 2. svjetskog rata, i on nije imao vlasnike.
„Zgrada ima još jedan stan na prvom spratu od 98 kvadrata, koji je oduzet vlasnicima (nasljednici žive u Srbiji). Nakon smrti roditelja 1988. godine, moj stric Mario Borić postao je nosilac stanarskog prava i u tom stanu proveo rat. Godine 2006. je podnio zahtjev za otkup stana koji je odbijen sa obrazloženjem da je stan u privatnom vlasništvu. A onda je nakon nekoliko godina saznao da je Opština Centar napravila razvrgnuće ugovora sa stvarnim vlasnikom stana na spratu i osobama koje tu žive na način da je zamijenila status stanova u prizemlju i na spratu“, pojašnjava Nina Borić te dodaje:
„Stanovi u tom periodu etažirani su bez znanja naše porodice, upisana vlasništva, a stan na spratu je otkupljen sertifikatima. Opština centar nije ni bila upisana kao vlasnik stana, nego Gradska uprava državnih nekretnina“, ističe Nina Borić.
Slaven Kovačević međutim kaže „kako stanarsko pravo prestaje smrću nosioca stanarskog prava“.
„Protiv tih lica, koja su ušli u taj stan u prizemlju smatrajući da su ga navodno naslijedili, pokrenut je krivični postupak, jer su u prisustvu policijskih organa onemogućili stvarne vlasnike – lica koja žive izvan zemlje da uđu u posjed njihovog stana u prizemlju, što je kažnjivo po Krivičnom zakonu BiH, te je protiv tih lica, koja su u čudnim i na neistinama temeljenim okolnostima ušla u taj stan u prizemlju, formiran predmet u kantonalnom tužilaštvu u Sarajevu“, kaže Kovačević.
Dodaje da je razvrgnuće imovine obavljeno „na zahtjev stvarnih vlasnika“.
„Radi se o licima koja žive izvan BiH, onako kako su to oni tražili. Kako se radi o vlasničkim pravima tih stvarnih vlasnika, razvrgnuće je izvršeno prema njihovoj želji, što je okončano odgovarajućim sporazumom o razvrgnuću, što znači da ja lično nisam mogao niti sam imao bilo kakav uticaj na želju iskazanu u zahtjevu stvarnih vlasnika, jer se radi o njihovim vlasničkim pravima. U taj postupak razvrgnuća nisu niti mogu biti uključeni nosioci stanarskog prava, odnosno kako kažete ‘lica koja su tu živjela’, jer ta lica, što uključuje i moju majku, nisu u tom momentu bili vlasnici nekretnine da bi uopšte imali vlasnički status koji ih akreditira za učešće u postupku razvrgnuća. Dakle, razvrgnuće imovine je obavljeno u skladu sa tadašnjim činjeničnim stanjem u zemljišnim knjigama, na zahtjev i po želji stvarnih vlasnika, upućen Opštini Centar, te su oni kao suvlasnici o tome sklopili odgovarajući sporazum. Etažiranje je obavljeno, isto tako, u skladu sa željom stvarnih vlasnika izraženoj u okviru postupka razvrgnuća, prema njihovom zahtjevu za razvrgnuće“, naveo je Kovačević u odgovoru Valteru.
Međutim, po istoj logici postavlja se pitanje kako je onda i njegova majka otkupila stan u kojem je stvarna vlasnica bila Slavica Tadić? Sve je ovo vidljivo iz presude iz 2016. godine kojom su pobijeni Kovačevićevi navodi u vezi sa otkupom stana na prvom spratu.
IZ OPŠTINE CENTAR OPSTRUISALI ODGOVORE VALTERU
U presudi Opštinskog suda u Sarajevu iz maja 2016, između ostalog, navedeno je:
“Nije sporno da je predmetni stan tužioca na adresi Derebent br. 32, prizemlje, površine 82 m2, vlasništvo prvotužene (Opštine Centar, op.a.), a da je na istoj adresi stan površine 98 m2 na prvom spratu vlasništvo Brkić Slavice, što proizilazi iz Potvrda o vlasništvu Kantonalnog stambenog fonda iz 2014. godine. Nije sporno da je Kovačević Slobodanki dozvoljen prenos stanarskog prava na stanu u ul. Derebent br. 32., površine 82 m2, na prvom spratu nakon smrti ranijeg nosioca stanarskog prava Kovačević Slobodana, te da je u ovom postupku učestvovala prvotužena na čijem području se nalazi stan, budući da organu uprave nije bila poznata adresa vlasnika predmetnog stana Brkić Slavice, što proizilazi iz Rješenja Kantonalne uprave za stambene poslove od 18.08.2006. godine, koje je pravomoćno 28.09.2006. godine.“
U presudi se dalje navodi:
„Nije sporno da je prvotužena (Opština Centar) utvrdila da je jedini stvarni nosilac prava raspolaganja na 1⁄2 dijela nekretnine označene kao k.č.241, kuća, kućište i dvorište koja je upisana u zk. ul. 286 k.o. Sarajevo LVIII kao državno vlasništvo sa upisanim pravom raspolaganja u korist Gradske uprave državnih nekretnina nakon provedenog postupka u kojem je utvrđeno iz dopisa Kantonalnog suda u Sarajevu od 2001. da se navedena uprava ne vodi u sudskom registru, a što proizilazi iz Rješenja tužene od 14.07.2010. godine. Nije sporno da je Gradska uprava državnih nekretnina čiji je osnivač bilo Gradsko vijeće prestala sa radom 31.12.1956. godine, a sve zgrade pod upravom navedene Uprave predate su odgovarajućim stambenim preduzećima, a zemljišta koja ne pripadaju zgradama predata su opštinama. Nije sporno da su se drugo i trećetužena, kao predlagači obratili prvotuženoj sa prijedlogom za zaključenje Sporazuma o diobi nekretnine tj. kuće na k.č. 241 koja je upisana kao državno vlasništvio sa raspolaganjem prvotužene od 1⁄2 dijela i privatno vlasništvo II i III-tuženih sa dijelovima od po 1⁄4 na način da prvotuženoj pripadne stan na spratu stambene zgrade, a drugo i trećetuženim stan u prizemlju sa po 1⁄2 dijela, što proizilazi iz Prijedoga od 11.11.2010. godine. Nije sporno da je prvotužena dala saglasnost na prijedlog Ugovora o razvrgnuću suvlasničke zajednice nekretnina, te ovlastila načelnika za potpis istog, što proizilazi iz Odluke Opštinskog vijeća od 24.11.2010. godine“, navedeno je, uz ostalo, u presudi.
Presudom je, dakle, utvrđeno da je prvotužena – Opština Centar, dala saglasnost na prijedlog Ugovora o razvrgnuću suvlasničke zajednice nekretnina, te ovlastila načelnika za potpis, što proizilazi iz Odluke Opštinskog vijeća od 24. novembra 2010. godine, te da je Opština sa Leposavom Stanković i Ratkom Brkićem zaključila Ugovor o razvrgnuću suvlasničke zajednice nekretnina br. OPU-IP 32/11 koji su kao suvlasnici kuće u ul. Derebent br. 32.
Nina Erbez Borić ovo posebno naglašava te ističe:
„Bez obzira što je Kantonalni sud po žalbi 2022. godine poništio prvostepenu presudu i vratio na ponovni postupak radi pravopisnih grešaka, činjenično stanje je vraćeno u ono prije pokretanja spora, odnosno onakvo kakvo se i sada nalazi u zemljišnim knjigama. To znači da Slaven Kovačević ne govori istinu“, ističe ona.
U međuvremenu Slaven Kovačević je protiv Erbez Borićeve pokrenuo krivični postupak koji je, kako navodi sama Nina Borić, neutemeljen.
„Porodica iz Srbije je pokušala, ali nije ni mogla ući u posjed stana jer sudski postupak na ovom predmetu nije nikada ni prekinut ni nastavljen, dok nije bila okončana ostavinska rasprava. Tek nakon ostavinske rasprave dobila sam pravo i na sudski predmet, koji je sada pokrenut, i koji će se u skorije vrijeme naći ponovo na sudu“, ističe Nina Borić.
Indikativno je da u Opštini Centar, koja je u ovom predmetu prvotužena, i danas ovim poslovima rukovode ljudi iz bivših administracija. Najbolji-ilustrativni primjer je upravo ovaj slučaj. Na pitanja Valtera o „spornom stanu“ koji se pokušava doslovno oteti porodici Borić mjesecima nisu stigli odgovori, iako je Valter upućivao više zahtjeva po Zakonu o slobodi pristupa informacijama (ZOSPI).
Nakon niza urgencija, napokon je iz Službe za stambene i komunalne poslove Opštine Centar stigao odgovor kojim su tek kratko potvrdili da Opština Centar učestvuje u sporu u kojem je tužilac Mario Borić.
„U vezi s Vašim aktom, broj i datum gornji, kojim tražite dostavljanje informacija po zahtjevu za pristup informacijama podnosioca Valter.Portala, za stanove na adresi Derebent 32, obavještavamo vas da je u toku sudski postupak u vezi s tužbom Borić Maria i da Opštinu Centar Sarajevo zastupa Pravobranilaštvo Opštine“.
