Evropski univerzitet „Kallos“ je već deset mjeseci pod lupom obrazovnih institucija u Tuzlanskom kantonu. U novembru 2024. godine oduzeta mu je licenca za rad. Uprkos tome, nastava se odvijala prema ranije utvrđenom rasporedu.
piše: etrafika
Iz obrazovnih i pravosudnih institucija nisu pojašnjavali svoje odluke, dok je pravni tim „Kallosa“ svakodnevno objavljivao različite informacije na društvenim mrežama. Tako je pravni zastupnik Mirnes Ajanović, putem svog Fejsbuk profila početkom 2025. godine, objavio da je Evropskom univerzitetu „Kallos“ vraćena licenca od strane Kantonalnog suda u Tuzli. Međutim, u nastavku svoje objave pojašnjava da je Sud donio odluku o odlaganju izvršenja Rješenja Ministarstva obrazovanja i nauke Tuzlanskog kantona. To znači da će „Kallos“ moći da nastavi svoj rad do okončanja sudskog postupka, a nakon toga sudbina studenata i univerziteta zavisi od toga da li će Sud dozvoliti dalji rad ili ne.
Krajem marta 2024. godine, ministar obrazovanja i nauke Tuzlanskog kantona Ahmed Omerović imenovao je Komisiju za provjeru ispunjavanja uslova rada ovog univerziteta na kome se obrazuju budući ljekari, stomatolozi, razni profili zdravstvenih nauka, građevinskih, geodetskih, pedagoških i pravnih nauka.
Nakon što je na Skupštini Tuzlanskog kantona nekoliko puta pominjan rad „Kallosa“ i uslovi u kojima se odvija nastava, u maju 2024. godine uputili smo se sami na adresu koju smo prethodno dobili od Kantonalne inspekcije. U ulici Hrvatske brigade broj 8, u Tuzli, smještena je zgrada trgovačkog centra. Vozilo ostavljamo u garaži i dalje nastavljamo stepenicama. Nailazimo na market prehrambene robe. Zaposlenici nas upućuju do stepeništa u ćošku, odakle ćemo se dalje popeti na sprat gdje je smješten „Kallos“.
Zatekli smo skoro prazne prostorije i naljepnicu da je riječ o zatvorenom gradilištu. Ispostavilo se da je Inspekcija za građevinske poslove zatvorila objekat jer nisu imali upotrebnu dozvolu. Već u narednom mjesecu Evropski univerzitet „Kallos“ studente seli u prostorije Bosansko-kulturnog centra Tuzlanskog kantona. Poslovi studentske službe se obavljaju u hodnicima ove kantonalne institucije, a studenti ispite polažu u njenim salama.
U tim uslovima Vlada Tuzlanskog kantona donosi odluku kojom se „Kallosu“ ne odobrava upis studenata u novu akademsku godinu. Tada smo prvi i posljednji put dobili komentar rektora i vlasnika ovog univerziteta Nedeljka Stankovića.
„Potrebno je samo izvršiti etažiranje zgrade i ja ću to sve riješiti. Mislim da oni to namjerno odugovlače da bi mi nanijeli štetu, ali mi ćemo u novoj školskoj godini raditi na istoj adresi“, kazao je Stanković u telefonskom razgovoru.
Zašto je „Kallosu“ oduzeta dozvola za rad?
Početkom novembra 2024, Komisija koju je imenovalo Ministarstvo obrazovanja i nauke Tuzlanskog kantona, donosi odluku o oduzimanju licence za rad, što dovodi u pitanje dalje školovanje oko 350 studenata. Kao razlog iz Ministarstva obrazovanja i nauke naveli su „kršenje temeljnih kriterija neophodnih za rad i funkcioniranje jedne visokoškolske ustanove“.
Ovu odluku nisu željeli komentarisati ministar Ahmed Omerović, ni predsjednik Komisije za obrazovanje Skupštine Tuzlanskog kantona Boris Krešić, naglašavajući da je sudski postupak u toku.
Advokat Evropskog univerziteta „Kallos“ Mirnes Ajanović je nakon donošenja odluke o zabrani rada, započeo pravni proces kako bi poništio ovaj akt.
Prema informacijama koje smo dobili iz Općinskog suda Tuzla, pokrenuto je 11 predmeta po tužbama „Kallosa“ u kojima je tražena mjera osiguranja, odnosno odgađanje zabrane rada dok proces ne bude okončan. Neki od predmeta bili su i kasnije pritužbe na rad sudija koji su prvostepeno odbili zahtjev „Kallosa“ o odlaganju zabrane rada.
„Trenutno su pred ovim Sudom aktivna dva predmeta vezana za Evropski univerzitet ‘Kallos’. Sudije ovog suda su u svim predmetima, u kojima se kao stranka pojavljuje Evropski univerzitet „Kallos“ Tuzla, koji datiraju od početka novembra poduzimali brojne procesne radnje“, kazali su nam iz ove institucije, dodaju da će Ured disciplinskog tužitelja Visokog sudskog i tužilačkog vijeća Bosne i Hercegovine odlučivati o pritužbama „Kallosa“ na rad određenih sudija.
U izjavi za eTrafiku, advokat Ajanović naglašava da je Ministarstvo obrazovanja i nauke donijelo odluku o oduzimanju licence „Kallosu“, u vrijeme važenja ranijeg Rješenja koje je Ministarstvo obrazovanja i nauke donijelo nakon preseljenja „Kallosa“ na adresu Hrvatske brigade broj 8. Tim Rješenjem „Kallosu“ je data godina dana da otkloni sve nedostatke u radu.
„Ako postoji jedno rješenje sa rokom važenja, ne može se ništa uraditi dok to rješenje važi, dok se ne stavi van snage. Nije stavljeno“, pojašnjava on.
Kako nam je kazao Ajanović, nedostaci su bili formalno-pravne prirode koje imaju i druge ustanove. Tvrdi da se radilo o dokumentaciji koju je trebalo nabaviti nakon prenamjene prostora.
Naši izvori iz Ministarstva nauke i obrazovanja Tuzlanskog kantona kažu da je Komisija imenovana od strane ove institucije, u periodu od marta do 28. oktobra 2024. godine, utvrdila i da je Evropski univerzitet „Kallos“ imao 24 studijska programa, a u radnom odnosu 20 nastavnika koji mogu izvoditi nastavu. Prema normativima, na puno radno vrijeme trebalo je biti angažovano najmanje 90 nastavnika.
Komisija je utvrdila da visokoškolska ustanova ne organizuje i ne realizuje teorijsku i praktičnu nastavu u skladu sa studijskim programom. Zakonom je propisano da sedmični broj časova ne može biti manji od 20, niti veći od 25 časova.
Kada govorimo o „Kallosu“, sedmični broj časova prema rasporedu za 2024/2025 dostupnom na interet stranici znatno je manji, navedeno je u dokumentima resornog ministarstva.
U rasporedu je vidljiva i nastava za Medicinski fakultet i druge zdravstvene odsjeke u Univerzitetsko-kliničkom centru Tuzla, a vršilac dužnosti direktora Šekib Umihanić nam je potvrdio da Evropskom univerzitetu „Kallos“ nije produžen ugovor o saradnji. To znači da studenti Medicinskog fakulteta „Kallos“ i drugih zdravstvenih studija neće moći obavljati praksu i klinički staž u jedinoj univerzitetskoj bolnici u gradu.
Odlaganje obustave rada „Kallosa“ za advokata Damira Alića nije garancija da će tokom postupka pred sudom „Kallos“ dokazati da je Ministarstvo obrazovanja i nauke pogriješilo i da će im biti vraćena licenca, odnosno biti dozvoljen rad.
„Mjera osiguranja ima za cilj da zamrzne neko stanje. Ona meritorno ne utiče na postupak i pravomoćnu odluku. Ne smijemo proicirati nikakvo stanje“, tvrdi advokat Alić.
Mjera osiguranja u praksi znači da će „Kallos“ moći nesmetano raditi do odluke nadležnog suda o dozvoli za rad koja im je u novembru oduzeta od strane Ministarstva obrazovanja i nauke Tuzlanskog kantona.
Nastava održavana i tokom zabrane
Posjetom Evropskom univerzitetu „Kallos“, 26. decembra 2024. godine, uvjerili smo se da je nastava održavana, a kako su studenti govorili i prije donošenja mjere osiguranja. U Kantonalnim inspekcijama kazali su da to nije u skladu sa zakonskim procedurama, odnosno da je nakon zabrane rada trebalo obustaviti rad, a studentima nastavak školovanja omogućiti u nekoj drugoj ustanovi.
Advokat Ajanović kaže da ne zna ništa o tome, ali ni o ranije izricanim sankcijama zbog neredovnog održavanja nastave, koju su utvrđivali inspektori Kantonalnih inspekcija. Od 6. jula 2020. godine do 7. februara 2024. godine ovoj ustanovi, kao pravnom licu, i rektoru Nedeljku Stankoviću kao odgovornom licu, izrečeno je ukupno deset prekršajnih naloga, a izricane su im i upravne mjere, odnosno upozorenja o propustima koje je trebalo ispraviti.
Također, iz Kantonalnih inspekcija su nam kazali da kada je semestar okončan, a nije realizovan fond sati predavanja i vježbi, oni nemaju zakonsku mogućnost izricanja mjera, ali su svoje izvještaje slali Ministarstvu obrazovanja i nauke. To znači da nije održan dovoljan broj sati predavanja i vježbi nakon kojih bi studenti trebalo da polagažu ispite, ali kako je kontrola vršena nakon što su okončani semestri, nije bilo zakonskih mogućnosti za djelovanje Kantonalnih inspekcija, pa su obavještenja slali Ministarstvu obrazovanja i nauke Tuzlanskog kantona.
Prema mišljenju advokata Damira Alića, studenti „Kallosa“ su dovedeni u zabludu. Pravni proces koji je Evropski univerzitet „Kallos“ pokrenuo u ime studenata protiv ministra Omerovića, postupajućih inspektora i sudija Općinskog suda u Tuzli, trebalo je da studenti pokrenu i protiv „Kallosa“, smatra Alić.
„Studenti su po više strana dovedeni u zaludu, oni su oštećeni za svoja prava zbog sistemskih propusta. I pored toga što plaćaju advokate i tuže ministra, oni bi trebali tužiti i ‘Kallos’ jer ova mjera osiguranja njima nije nikakav garant da će ‘Kallos’ dobiti ovaj sudski postupak koji će trajati godinu-dvije dana“, pojašnjava on.
Studenti „Kallosa“ nisu željeli da razgovaraju sa nama. Nekima je izgovor bio da su na putu povodom proslave Nove godine, neki jednostavno nisu željeli da govore javno, dok je bilo i onih koji su tvrdili da ne studiraju na ovom Univerzitetu. Dio njih je rješenje vidjelo u prelasku na Evropski univerzitet u Brčko Distriktu, koji je također vlasništvo Nedeljka Stankovića.
Za profesoricu Lucianu Boban iz Upravnog odbora Agencije za razvoj visokog obrazovanje i osiguranje kvalitete Bosne i Hercegovine, rad Evropskog univerziteta „Kallos“ je pitanje koje je trebalo davno pokrenuti.
„Vjerovatno će samo studenti biti oštećeni, jer nije jasno definirano kako se postupa u ovakvom slučaju, zato je i ostao tako širok prostor za žalbu Kallosa“, govori ona.
Kako je sve počelo?
Za novinara Marka Divkovića, koji je pratio proces otvaranja Evropskog univerziteta „Kallosa“, studenti bi mogli biti samo kusur u razračunavanju bivših studenata i rektora.
„Od starta su neke stvari mutne, počev od uključivanja kantonalnih dužnosnika, do ponude političkim strankama da na tome fakultetu može studirati po jedan njihov kandidat, besplatno. Može se lahko dogoditi da studenti budu kusur u velikom lopovluku, nešto kao i sa Američkim univerzitetom koji je zatvoren, a njegov vlasnik procesuiran. Advokati, pa i advokat ‘Kallosa’, pričaju ono što klijent želi čuti, jer sve se plaća. Sve se nekako uklapa u sumornu stvarnost BiH, u kojoj univerziteti niču kao gljive poslije kiše. Taj univerzitet je angažovao i određeni broj istaknutih stručnjaka, penzionisanih profesora, doktora, specijalista, ali to ne mijenja ukupan loš utisak u priči sa mnogo nepoznanica. Studenti veoma lahko mogu ostati bez novca, diploma, ili da dobiju diplome koje neće imati realnu vrijednost“, upozorava Divković.
O svemu ovome pokušali smo razgovarati i sa rektorom, vlasnikom i članom Upravnog odbora Agencije za visoko obrazovanje i osiguranje kvalitete BiH Nedeljkom Stankovićem, ali je tvrdio da je u Crnoj Gori i da telefonski ne može biti siguran da ga poziva novinarka. Njegov zahtjev je bio da se nađemo sa advokatom Ajanovićem i da razgovaramo preko njegovog telefona.
Međutim, advokat „Kallosa“ Mirnes Ajanović je promijenio lokaciju i vrijeme razgovora. Zbog toga smo umjesto u advokatskom uredu, razgovarali u hodniku Gradske uprave Tuzle i to pred sami početak zasijedanja Komisije za ljudska prava Gradskog vijeća Tuzla, kojom predsjedava Ajanović. Kako je sjednica kasnila sa početkom nije bilo moguće obaviti telefonski razgovor sa Nedeljkom Stankovićem.
„Kallos“ nije jedini univerzitet u vlasništvu Stankovića
Kompanija „Kallos“ prvi put se pojavljuje 1996. godine, u austrijskom gradu Beču kao kompanija za izvođenje građevinskih radova. U kompaniji „Kallos Handles und Bau gmbh“, Stanković se pojavljuje kao dioničar i generalni direktor. Početni kapital ove firme je 500 šilinga ili 36 eura. Vrijednost je rasla do 80.000 eura, da bi sa posljednjim izvještajima iz 2023. bila manja od 10.000 eura.
Ime Nedeljka Stankovića 2011. godine pojavljuje se kada su u Brčkom osnovane tri visokoškolske ustanove: Evropski univerzitet, Internacionalni univerzitet i Visoka škola računarstva i poslovnih komunikacija „Empirica“. Osnivač Evropskog univerziteta je upravo Nedeljko Stanković, za koga je Inforadar pisao 2021. godine, da se radi o diplomantu privatnog univerziteta „Apeiron“ Banja Luka, a da je magistrirao i doktorirao na svom Evropskom univerzitetu od 2011. do 2013. godine. Ovom univerzitetu Odjel za obrazovanje Vlade Brčko Distrikta je oduzeo licencu za rad 2014. godine, zbog napravljenih brojnih propusta u vođenju evidencija i matičnih knjiga u ovoj ustanovi.
Tako je u upisnim materijalima (upisni list, semestralni list) iz personalnih dosijea i u matičnim knjigama studenata koje je Evropski univerzitet Brčko Distrikt dostavio, navedeno da su studenti upisani u „V godinu, prvog ciklusa“, što je bilo suprotno dozvoli za rad, tj. Rješenju o ispunjenosti uslova za početak rada i obavljanje djelatnosti, kojim je ovom univerzitetu odobreno izvođenje prvog ciklusa studija na svim studijskim programima u maksimalnom trajanju od tri godine (180 ECTS bodova). Nakon žalbe Apelacionom sudu BiH, Odjeljenju za obrazovanje Vlade Brčko Distrikta nalaže se izdavanje privremene licence.
Ipak, Stanković pokreće postupak za osnivanje Evropskog univerziteta „Kallos“ u Tuzli, što biva odobreno od strane Vlade Tuzlanskog kantona koju predvodi Bego Gutić. „Kallos“ u Tuzli otvorili su tadašnji predsjednik Skupštine Senad Alić i premijer Bego Gutić, kasnije obojica studenti kod Stankovića.
Tadašnji premijer je postao doktor nauka, a predsjednik Skupštine Tuzlanskog kantona magistar nauka.
Avantura osnivanja Stankovićevih univerziteta nije se ograničila samo na Bosnu i Hercegovinu, već su Evropski fakultet „Kallos“ Beograd, Fakultet za evropske pravno-političke studije, gdje je Nedeljko Stanković i dekan, Visoka škola strukovnih studija za menadžment i poslovne komunikacije registrirani na istoj adresi, Ratarski put 8a Altina, Beograd.
Sve univerzitete koje je u posljednjih 12 godina osnovao bosanski rektor i srpski dekan, austrijski građevinac i srpski akademik, karakteriše mali broj studenata i mali broj zaposlenih nastavnika. U Tuzli ima oko 350 studenata. Prema izjavama rektora Radoslava Galića, početkom januara na obilježavanju 14 godina Evropskog univerziteta Brčko Distrikt za taj period diplomiralo je oko 3.000 studenata, što bi bilo u prosjeku 214 studenata u jednoj akademskoj godini.
Nedeljko Stanković 2021. godine, postao je član Upravnog odbora Agencije za visoko obrazovanje i kontrolu kvalitete BiH nakon čega su akreditirani Evropski univerzitet Brčko i Evropski univerzitet „Kallos“. Na tu poziciju imenovala ga je komisija u sastavu: Denis Zvizdić, tadašnji zamjenik predsjedavajućeg Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine, Nenad Stevandić tadašnji, predsjednik Ujedinjene Srpske, te zastupnici u Parlamentu BiH — Nikola Lovrinović (HDZ), Amir Fazlić (SDA), Bariša Čolak (HDZ) i Sredoje Nović (SNSD).
Na njegovim univerzitetima studirali su i u nastavi bili angažovani nekada visokopozicionirani kadrovi SDA, HDZ-a, PDA, poput Ante Domića, koji je predsjednik HDZ Brčko i dogradonačelnik Brčkog Senada Alića, danas zastupnika u Skupštini TK, a u vrijeme otvaranja „Kallosa“ predsjednika Skupštine Tuzlanskog kantona, kao i Munevera Bećarević, u vrijeme otvaranja „Kallosa“ bliska saradnica Bege Gutića, tadašnja predsjednica UO UKC Tuzla, dekanesa Zdravstvenih studija na „Kallosu“ i predsjednica Asocijacije žena SDA Tuzlanskog kantona. Alen Kamerić (PDA), bivši direktor UKC-a Tuzla, u svrhu imenovanja ekspresno je doktorirao upravo na „Kallosu“, dok je bliski saradnik Nedeljka Stankovića, pomenuti Bego Gutić (SDA), postao doktor pravnih nauka.
