Centar za životnu sredinu je u prethodnom periodu poslao na laboratorijsko testiranje na GMO markere pet nasumično odabranih prehrambenih proizvoda čije je porijeklo iz Bosne i Hercegovine a prisutni su na našem tržištu. Po dobijanju rezultata analize ustanovljeno je da je kukuruzna krupica LO50 proizvođača “Briž” Brčko pozitivna na na P-35S, T-NOS i pat markere, što ukazuje na to da ovaj proizvod sadrži GMO (genetski modifikovane organizme) koji se mogu detektovati u ovim elementima.
Zahtjev za inspekcijski nadzor kompanije “Briž” upućen je Federalnom poljoprivrednom inspektoratu, Poljoprivrednoj inspekciji Brčko Distrikta te Republičkoj poljoprivrednoj inspekciji Republike Srpske. Nadležna inspekcija Brčko Distrikta obavila je nadzor nad kompanijom te je utvrđeno da je za proizvodnju GMO pozitivne kukuruzne krupice korištena sirovina nabavljena od firme iz Bijeljine. Kukuruzna krupica LO50 je u trenutku inspekcijskog nadzora već bila potpuno distribuisana na tržište te je nadležna inspekcija poslala na analizu proizvod iz drugog lota (LO52) za čiju proizvodnju je također korištena sirovina nabavljena od iste firme iz Bijeljine. Rezultati analize su pokazali da se ponovo radi o GMO pozitivnom proizvodu. Kompaniji “Briž” je naloženo da povuče sa tržišta proizvode iz navedene serije a odgovorno lice kompanije je izjavilo da svojevoljno povlači sa tržišta još tri lota za čiju je proizvodnju korištena već navedena sirovina.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
“Građani Bosne i Hercegovine zaslužuju znati šta se nalazi na policama sa kojih kupuju a što sada nije slučaj. Iako je hrana koja potiče od GMO prema zakonima u BiH zabranjena za ljudsku upotrebu dokazali smo da je stanje na tržištu nažalost drugačije ali to potrošači sami ne mogu da otkriju jer ovi proizvodi nisu obilježeni. Šteta će biti daleko veća ukoliko se utvrdi da je sporna sirovina, odnosno kukuruz, proizveden u BiH, a uzgoj GMO sorti je takođe zabranjen u oba entiteta i Brčko Distriktu”, izjavio je Viktor Bjelić, potpredsjednik Centra za životnu sredinu.
Zabrana upotrebe genetički modifikovanih organizama podrazumijeva da je zabranjeno svako uvođenje genetski modifikovanih organizama u životnu sredinu, njihovo pakovanje, stavljanje u promet i tranzit preko područja Republike Srpske. Prisustvo ovog GM pozitivnog proizvoda nam pokazuje da su ove zabrane prekršene. Ovaj slučaj nam takođe ukazuje na činjenicu da nadležne institucije i granična policija ne mogu adekvatno da zaštite prava građana ali i životnu sredinu, te da su građani direktno izloženi svim potencijalnim rizicima koje donosi konzumiranje GMO proizvoda.
Nakon što je potvrda stigla iz inspekcije Brčko Distrikta, Centar za životnu sredinu se sa ovim informacijama obratio inspektoratu Republike Srpske da izvrši kontrolu porijekla sirovine kod firme iz Bijeljine kako bi se utvrdilo kako je došlo do stavljanja iste na tržište BiH. Poručuju da su ovakve kontrole očigledno neophodne i da institucije trebaju da nađu način kako da ih rade redovno za one proizvode za koje se utvrdi visok stepen rizika, kao što sada možemo da kažemo za kukuruz.
U narednom periodu, Centar za životnu sredinu će na deset lokacija u BiH izvršiti brzo testiranje vode na prisustvo glifosata, totalnog herbicida koji se najčešće koristi kod uzgoja GMO sorti, a koji je Svjetska zdravstvena organizacija deklarisala kao “vjerovatno karcinogen za ljude”. Aktivnosti se provode ou podršku Gekko i Grassroots fondacija iz Njemačke.
