Vođeni informacijom da je, prema rang-listi najboljih univerziteta u svijetu za 2019. godinu britanskog Instituta Quacquarelli Symonds, najbolje rangirani univerzitet u regiji jugoistočne Evrope bosanskohercegovački Univerzitet Sarajevo School of Scinece and Technology koji se nalazi na poziciji od 571. do 580. mjesta, odlučili smo da istražimo kako bh. univerziteti stoje na ostalim rang-listama najboljih svjetskih univerziteta.
Naime, Institut Quacquarelli Symonds nije jedina organizacija koja objavljuje rang-liste najboljih svjetskih univerziteta. Pored ovog instituta postoji još mnogo organizacija koje se bave rangiranjem univerziteta.
Inače, rangiranje visokoškolskih ustanova se zasniva na kombinaciji različitih faktora, kao što su finansijski aspekti, istraživačka djelatnost, mogućnost specijalizacije, upisni faktor, mogućnosti koje se nude studentima, nagrade, prepoznatljivost na globalnom nivou, mogućnost zaposlenja za svršene studente, povezanost sa privrednim sektorom, reputacija, indeks citiranosti i slični kriterijumi. Neophodno je napomenuti da rangiranje svjetskih univerziteta izaziva mnogobrojne kontroverze i da postoje značajne primjedbe na metodološki aspekt rangiranja, konkretnije na kriterijume koji se koriste. Ipak, akademska zajednica, kako na svjetskom tako i na nacionalnim nivoima, često se poziva na različite rang-liste i na taj način dodatno promoviše u javnosti.
Među najznačajnjim i najkorištenijim listama je Akademsko rangiranje univerziteta u svijetu, poznatije kao Šangajska lista, koju izdaje šangajski Univerzitet Cao Tun. Na njoj se ne nalazi nijedan univerzitet iz BiH. Univerzitet u Beogradu se nalazi na poziciji od 201. do 300. mjesta, dok se Univerzitet u Ljubljani nalazi na poziciji od 401. do 500. mjesta.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
Na listi Centra za rangiranje svjetskih univerziteta (CWUR) nema univerziteta iz BiH. Od univerziteta iz regije, Univerzitet u Beogradu se nalazi na 343. mjestu, Univerzitet u Ljubljani na 370. mjestu, Univerzitet u Zagrebu na 463. mjestu, Univerzitet u Splitu na 772. mjestu i Univerzitet u Mariboru na 978. mjestu.
Na rang-listi Tajvanskog vijeća za evaluaciju i akreditaciju visokoškolskih ustanova (HEEACT), takođe nema univerziteta iz BiH. Na listi se nalaze Univerzitet u Beogradu (316. mjesto), Univerzitet u Ljubljani (372) i Univerzitet u Zagrebu (478).
Na listi URAP (Univerzitetsko rangiranje akademskih perfomansi) nalazi se samo Univerzitet u Sarajevu, i to na 1820. mjestu. Od univerziteta u regiji, Univerzitet u Beogradu se nalazi na 231. mjestu, Univerzitet u Ljubljani na 314. mjestu, Univerzitet u Zagrebu na 422. mjestu itd.
Na rang-listi Centra za nauku i tehnološke studije holandskog univerziteta Leiden (CWTS) koja se isključivo zasniva na bibliometrijskim indikatorima, nema univerziteta iz BiH. Univerzitet u Beogradu se nalazi na 149. mjestu, Univerzitet u Ljubljani na 320. mjestu, a Univerzitet u Zagrebu na 415. mjestu.
Na rang-listi Nature Index, koja prati objavljivanje naučnih radova u naučnim časopisima, nalaze se Univerzitet u Sarajevu (2749. mjesto) i Univerzitet u Tuzli (3037). Univerzitet u Ljubljani se nalazi na 702. mjestu, Univerzitet u Beogradu na 878. mjestu a Univerzitet u Zagrebu na 914. mjestu.
Na rang-listi ruske RUR agencije za rangiranje svjetskih univerziteta nema fakulteta iz BiH. Univerzitet u Novoj Gorici se nalazi na 353. mjestu, Univerzitet u Ljubljani na 378, Univerzitet u Zagrebu na 533. a Univerzitet u Beogradu na 719. mjestu.
Na listi organizacije SCImago iz Španije koja se bavi rangiranjem međunarodnih istraživačkih instituta na diobi 663. mjesta nalazi se Univerzitet u Sarajevu dok je Univerzitet u Banjoj Luci na diobi 682. mjesta. Od bolje pozicioniranih univerziteta iz regije, Univerzitet u Beogradu se nalazi na diobi 365. mjesta, Univerzitet u Ljubljani na diobi 371. mjesta a Univerzitet u Zagrebu na diobi 457. mjesta.
Rang-liste U-Multirank i UniRank, iako nude mogućnost poređenja sa ostalim univerzitetima, ne daju pregled pozicija svjetskih univerziteta. Inače, na ovim listama se nalaze univerziteti iz BiH – Univerzitet u Sarajevu se nalazi na obe liste, dok lista UniRank daje pregled svih nacionalnih univerziteta.
Lista Webometrics je takođe jedna od poznatijih rang-lista svjetskih univerziteta. Na njoj se nalaze svi bh. univerziteti. Univerzitet u Sarajevu se nalazi na 2039. mjestu, Internacionalni univerzitet u Sarajevu na 3362. mjestu, Univerzitet u Tuzli na 3480. mjestu, Univerzitet u Banjoj Luci na 3546. mjestu, Sveučilište u Mostaru na 4214. mjestu, Univerzitet u Zenici na 4286. mjestu itd.
Dakle, bh. univerziteti ili loše stoje na rang-listama svjetskih univerziteta, ili uopšte nisu prisutni na njima. Razlozi su uglavnom poznati: višegodišnje zanemarivanje visokog obrazovanja i naučno-istraživačkog rada od strane države, zanemarljiva izdvajanja iz budžeta za ove oblasti, nestručnost kadra, loši finansijski uslovi i slični razlozi uglavnom doprinose „zacementiranom“ položaju bh. univerziteta na svjetskom nivou.