Dan nakon što je visoki predstavnik u Bosni i Hercegovini Kristijan Šmit suspendovao Zakon o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti Republike Srpske, zakon je stupio na snagu.
“Dana 20.02.2023. godine, u „Službenom glasniku Republike Srpske“ broj 16/23, objavljen je Zakon o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti koji je stupio na snagu 28.02. 2023. godine”, navodi se u saopštenju Republičke uprave za geodetske i imovinsko-pravne poslove Republike Srpske.
U saopštenju se ističe da je član Predsjedništva BiH Denis Bećirović podnio Ustavnom sudu BiH zahtjev za ocjenu ustavnosti Zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti, te zahtjev za donošenje privremene mjere kojom bi se zabranila primjena zakona do donošenja konačne odluke Ustavnog suda BiH.
“Ustavni sud BiH nije donio privremnu mjeru kojom bi se zabranila primjena Zakona o nepokretnoj imovoni koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti, iako Ustavni sud BiH shodno članu 64. stav 1. Pravila Ustavnog suda BiH broj P-569/14 od 27.11.2014. („Službeni glasnik BiH“ 94/14) može na sopstvenu incijativu ili na zahtjev podnosica zahtjeva ili apelanta da odredi svaku privremenu mjeru za koju smatra da treba da je donese u interesu stranaka ili pravilnog vođenja postupka. Takođe, predsjednik Ustavnog suda BiH shodno članu 64. stav 2 navedenih Pravila može izuzetno u nemogućnosti sazivanja sjednice da odredi privremenu mjeru za koju smatra da treba da je donese u interesu stranaka ili pravilnog vođenja postupka”, navodi se u saopštenju.
Naglasili su da Republička uprava za geodetske i imovinsko-pravne poslove nastavlja da obavlja poslove i zadatake u okviru svojih nadležnosti, a u skladu sa Ustavom i zakonima Republike Srpske koji su na pravnoj snazi, podsjećajući da je Kristijan Šmit juče suspendovao Zakon o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti.
Šmit je, nakon vanredne sjednice Vijeća za implementaciju mira, donio odluku o suspendovanju Zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti RS.
“Nalogom visokog predstavnika od 12. aprila 2022. godine prvobitno je suspendovan prethodni Zakon o nepokretnoj imovini za funkcionisanje javne vlasti u RS, koji je usvojen u februaru 2022. godine, a stavljen van snage Odlukom Ustavnog suda BiH od 22. septembra 2022. godine. U navedenoj odluci, Ustavni sud je utvrdio da Republika Srpska nema ustavnu nadležnost da uređuje pravnu materiju koja je predmet tog zakona”, saopšteno je juče iz Kancelarije visokog predstavnika u BiH.
U saopštenju se ističe da se nalog od 12. aprila prošle godine sada primjenjuje na novi Zakon RS sa istim nazivom, što faktički znači da se primjena navedenog zakona obustavlja do konačne odluke Ustavnog suda BiH o njegovoj usklađenosti sa Ustavom BiH, odnosno dok Ustavni sud ne donese privremenu mjeru u vezi sa navedenim zakonom.
“Dok sud ne donese odluku u vezi s ovim pitanjem, mora se izbjeći bilo kakva pravna nesigurnost. Visoki predstavnik je naglasio da se pitanje državne imovine ne može riješiti jednostranim mjerama i podsjetio sve donosioce odluka da je Parlamentarna skupština BiH pravo mjesto za rješavanje ovog pitanja”, zaključuje se u saopštenju.
Jučerašnja Šmitova odluka o suspendovanju Zakona o nepokretnoj imovini za funkcionisanje javne vlasti izazvala je brojne reakcije, prije svega u Republici Srpskoj.
“Imovina Republike Srpske pripada isključivo Republici Srpskoj”, istakao je delegat SNSD-a u Domu naroda Radovan Kovačević reagujući na odluku Kristijana Šmita, naglasivši da će o imovini Republike Srpske isključivo odlučivati institucije Republike Srpske “i to nijedan stranac nikada neće moći promijeniti i to svima treba da bude jasno. Ono što takođe treba da bude jasno građanima u Srpskoj, Kristijan Šmit nema nikakav legitimitet”.
Predsjednik Narodne skupštine Republike Srpske Nenad Stevandić izjavio je da će se u Republici Srpskoj primjenjivati ono što donese Narodna skupština, a ne Kristijan Šmit.
“Žao mi je što i mi njega ne možemo suspendovati i njegove odluke zato što ga ne priznajemo”, poručio je Stevandić.
Predsjednik Republike Srpske Milorad Dodik izjavio je da Kristijan Šmit nije visoki predstavnik, i da to nije samo stav Republike Srpske, već i dvije stalne članice Savjeta bezbjednosti UN, koji je trebalo da potvrdi njegovo imenovanje a nije.
“Dakle, danas u Sarajevu, s pravnog stanovišta nije se dogodilo ništa. Republika Srpska je usvojila Zakon o nepokretnoj imovini koji ostaje na snazi. Odluke i legalno biranih visokih predstavnika se ne objavljuju u Službenom glasniku Republike Srpske. Ne može se svaki putnik namjernik miješati u unutrašnja pitanja BiH i Republike Srpske”, ističe Dodik.
Данас се у Сарајеву, с правног становишта, ништа није догодило. Република Српска је усвојила Закон о непокретној имовини, који остаје на снази. https://t.co/eLybnaEKWQ
— Милорад Додик (@MiloradDodik) February 27, 2023
Srpski član i predsjedavajuća Predsjedništva BiH Željka Cvijanović istakla je da je nedopustiv intervencionizam bilo kojih stranaca koji se postavljaju iznad demokratski izabranih institucija praveći dodatne razdore u BiH i uporno je držeći u stanju nedovršenog eksperimenta, podsjetivši da je godinama i Ustavni sud BiH uz pomoć stranih sudija, koji su u dosluhu radili sa visokim predstavnicima, umjesto da štiti ustavnost i zakonitost, proizvodio propise s namjerom da kreira neku novu ustavnopolitičku realnost.
“Imovina Republike Srpske pripada njoj i reguliše se njenim zakonodavstvom, jer nigdje u Ustavu BiH ne piše ni da pripada BiH, niti da se na tom nivou reguliše”, ukazala je Cvijanovićeva.
Predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković izjavio je da odluka o suspenziji Zakona o nepokretnoj imovini Republike Srpske predstavlja najgrublji nasrtaj na ustavno uređenje Srpske i dejtonski ustav BiH.
“Nijedna suspenzija i odluka nelegitimnog međunarodnog predstavnika nije uticala, niti će uticati na pravo Narodne skupštine Republike Srpske da zakonima uređuje svaku oblast, pa tako i pitanje imovine”, naglasio je Višković.
Međutim, reakcije nisu stigle samo iz Republike Srpske, nego i iz Federacije BiH.
Član Predsjedništva Bosne i Hercegovine Željko Komšić podnio je Ustavnom sudu BiH zahtjev za ocjenu ustavnosti Zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti Republike Srpske.
U zahtjevu je zatražio i određivanje privremene mjere, kako ne bi nastala nenadoknadiva šteta eventualnom primjenom spornog zakona.
“Bez obzira na to što se zahtjevi za privremenom mjerom razmatraju na plenarnim sjednicama Ustavnog suda Bosne i Hercegovine koje se sazivaju tek nekoliko puta godišnje, vjerujemo da će Ustavni sud Bosne i Hercegovine prepoznati važnost i hitnost ovoga predmeta i u najkraćem mjeru obaviti razmatranje i odlučivanje”, rekao je Komšić.
“Namjera službenih osoba iz izvršnih organa vlasti i organa uprave u bh. entitetu Republika Srpska da ne poštuju odluke Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, te da kroz predlaganje neznatno izmijenjenog teksta i sadržaja spornog zakona koji je i u ranijim odlukama Ustavnog suda Bosne i Hercegovine stavljen van pravne snage, poigravanje je sa vladavinom prava u Bosni i Hercegovini što je nedopustivo”, naveo je Komšić, zbog čega poziva nadležno Tužilaštvo Bosne i Hercegovine da u svome domenu i u skladu sa Krivičnim zakonom Bosne i Hercegovine poduzme sve radnje protiv osoba koje čine krivično djelo neizvršenja konačnih odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine.
“Kao i protiv osoba koje vrše podstrekivanje drugih na činjenje pomenutog krivičnog djela, što potpada pod individuinu krivičnu odgovornost, a nikako pod bilo kakav vid kolektivne odgovornosti. Način donošenja spornog Zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti bh. entiteta Republika Srpska jasno ukazuje na postojanje namjere za izvršenje takvog krivičnog djela od strane službenih lica iz izvršnih organa vlasti kao i organa uprave u bh. entitetu Republika Srpska, te stoga očekujemo reakciju nadležnog tužilaštva”, zaključuje Komšić.
Jedanaest poslanika SDP-a, NiP-a, Naše stranke i Bosanskohercegovačke inicijative Kasumović Fuad uputili su Ustavnom sudu zahtjev za ocjenu ustavnosti Zakona o nepokrentnoj imovini RS.
“Državna imovina je za nas jedno od najvažnijih pitanja i o tome može odlučivati samo Parlamentarna skupština BiH”, poručio je predsjedavajući Predstavničkog doma BiH Denis Zvidić (NiP).
Upravo je 11 poslanika četvorke u PD PSBiH (SDP, NiP, NS i BHI-KF) uputilo Ustavnom sudu BiH Zahtjev za ocjenu ustavnosti Zakona o nepokretnoj imovini RS. Državna imovina je za nas jedno od najvažnijih pitanja i o tome može odlučivati samo Parlamentarna skupština BiH.
— Dr Denis Zvizdić (@DrZvizdic) February 28, 2023
Reagovali su i iz Ambasade Sjedinjenih Američkih Država navodeći da je politika Sjedinjenih Država dosljedna je već 27 godina.
“Podržavamo Kancelariju visokog predstavnika, Ustav BiH i korištenje bonskih ovlaštenja kada je to neophodno. Ustav BiH i relevantne odluke Ustavnog suda BiH su jasne, Bosna i Hercegovina je titular državne imovine i nadležnost za upravljanje istom isključiva je odgovornost institucija na državnom nivou”, poručili su iz Ambasade SAD.
Član Predsjedništva Bosne i Hercegovine Denis Bećirović podnio je još prošle sedmice Ustavnom sudu BiH zahtjev za ocjenu ustavnosti Zakona o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti Republici Srpskoj.
Osporavajući ustavnost ovog zakona, Bećirović je zatražio od Ustavnog suda da donese Odluku o privremenoj mjeri kojom se stavlja van pravne snage ovaj zakon do donošenja konačne odluke Ustavnog suda o podnesenom zahtjevu.
Inače, prema Zakonu o nepokretnoj imovini koja se koristi za funkcionisanje javne vlasti, nepokretna imovina koju koriste vlasti Republike Srpske, jedinice lokalne samouprave, javna preduzeća, javne ustanove i druge službe koje je osnovala Republika Srpska, “po sili zakona” pripada njima.
Raspolaganje državnom imovinom Bosne i Hercegovine je zabranjeno zakonom koji je 2005. nametnuo tadašnji visoki predstavnik Pedi Ešdaun. Zakonom o privremenoj zabrani raspolaganja državnom imovinom BiH, kao državna je definisana nepokretna imovina koja je pripala BiH na osnovu Sporazuma o pitanjima sukcesije republika bivše Jugoslavije iz 2001. godine. Državnom je definisana i ona imovina kojom je BiH upravljala kao nekadašnja republika u sastavu SFRJ do 31. decembra 1991. godine, u vrijeme izbijanja ratnih sukoba na prostoru bivše SFRJ. Zakonom o privremenoj zabrani raspolaganja državnom imovinom iz 2005, koji je nametnuo Ešdaun, zabranjeno je raspolaganje državnom imovinom BiH. Zabrana važi do usvajanja novog zakona na nivou BiH, koji utvrđuje koja imovina pripada kojem nivou vlasti. Na državnom nivou taj zakon nikada nije usvojen.
Gerila/Radio Slobodna Evropa/RTRS/Klix/Dnevni avaz
