Vikend za nama obilježili su protesti građana u Prijedoru i Bijeljini. Građani su ustali zbog ekologije koja je kao i sve u Republici Srpskoj usko povezana sa politikom.
Skupom u Bijeljini protekle nedelje građani su poručili “Nećete kopati”. Mediji su izvijestili da se na bijeljinskom trgu okupilo nekoliko stotina građana što je izrazito malen broj s obzirom na važnost teme ali s obzirom na činjenicu da građani Srpske sve rijeđe koriste svoja demokratska prava ni to nije zanemarljivo.
Građani Semberije okupili su se da iskažu nezadovoljstvo zbog najava da će se u tom dijelu Republike Srpske kopati litijum, konkretno na Majevici. Iz ekološkog udruženja “Eko put” poručili su da se aktivisti, građani, stanovnici opštine Lopare, vlast Lopara i brojne organizacije protive iskopavanju litijuma na Majevici.
“Naše protivljenje zasniva se na jasnim i opravdanim razlozima, jer je takav projekat u potpunosti nespojiv sa društvenim, ekološkim i ekonomskim dobrobitima naše zajednice”, rekli su u ovom udruženju.
“Eko put” tvrdi i da bi otvaranje rudnika litijuma na Majevici imalo katastrofalne ekološke posljedice po ovaj region.
Gerila info je u više navrata izvještavala o namjeri vlasti u Srpskoj da dozvoli kopanje litijuma na Majevici kao i o protivljenju stanovnika tog dijela Republike Srpske.
U srijedu, 12. marta, stotine građana okupile su se u Loparama ispred Centra za kulturu i informisanje, protestujući protiv najavljenog rudarenja litijuma. Skup, organizovan od strane udruženja “Čuvari Majevice” i “Eko put” uz podršku Opštine Lopare, jasno je pokazao jedinstven stav lokalnog stanovništva.
Tada je na skupu posebno istaknuto da je nedopustivo da se proces donošenja odluka oko geoloških istraživanja, a samim tim i kasnije eksploatacije, odvija bez mišljenja lokalnog stanovništva. Izmjenom Zakona o geološkim istraživanjima Republike Srpske, koji je prošle godine izglasan u NSRS-u, saglasnost lokalnih vlasti i građana je u potpunosti isključena.
Gerila info, nedavno, je pisala i o zbunjujućim porukama Predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika kada je kopanje litijuma na Majevici u pitanju.
Na drugom kraju Republike Srpske, u Prijedoru, proteklog vikenda, takođe zbog rudnika ali uglja, građani su takođe protestovali.
Prijedorčani se bune zbog štetnosti koje u tom kraju proizvode rudarske aktivnosti. Oni se žale na da je danima prisutna visoka koncentracija sumpora jer često dolazi do samozapaljenja uglja. Na području ove opštine aktivne su dvije “rudarske priče”. U Bukovoj Kosi i Bistrici. Okupljeni građani pročitali su četiri zahtjeva: zaustavljanje kopanja u Bukovoj Kosi, saniranje kompletnog terena, transparentnost izvještaja inspekcije i dovođenje pitke vode mještanima.
Bukova Kosa
Saga sa ovim rudnikom traje od 2023.godine kada su geološka istraživanja počela, Skupština grada Prijedora tražila od Vlade RS da se obustave sva istraživanja, da bi potom, dva mjeseca kasnije, ta ista Skupština dala saglasnost za istraživanje uglja lignita na lokaciji Bukova Kosa, a na kraju i Vlada RS u septembru 2024. godine dodijelila desetogodišnju koncesiju za eksploataciju ovog energenta kompaniji “Drvo-export” iz Teslića. Ova firma se dovodi u vezu sa odbornikom SNSD-a u Tesliću Srđanom Klječaninom Rufijem, a koja je ranije, na sličan način, raskopala rudnik i započela eksploataciju uglja lignit u drugom prijedorskom selu, Bistrici.
I Vlada i gradske vlasti su ignorisali apele stanovnika Bukove Kose koji tvrde da im je rudnik trajno promijenio izgled sela, da se sa deponovane hrpe uglja širi dim, a sumpor se osjeti i do pet kilometara oko površinskog kopa. Mještani su zvali inspekcije i komunalnu policiju, ali da su im svi redom rekli da nisu nadležni za ove kontrole.
Milorad Dodik je, prije nekoliko dana, rekao da je čuo za problem sa rudnikom u Bukovoj Kosi. Njegova izjava, najblaže rečeno, je licemjerna i skandalozna jer nije moguće da Dodik o dešavanjima u Bukovoj Kosi ne zna ništa. I njemu i Vladi Republike Srpske su u više navrata pisali mještani i Bistrice i Bukove Kose. Njegovom kabinetu je naša redakcija u više navrata slala pitanja u vezi sa ovim rudnicima. Odgovore nikada nismo dobili.
Kako god Dodik je prije nekoliko dana u Prijedoru rekao kako odmah treba zabraniti eksploataciju uglja u Bukovoj Kosi kod Prijedora i naložiti hitno ukljanjanje zaliha.
O problemu sa rudnikom u Bukovoj Kosi i Bistrici duže od godinu dana izvještavaju neki od medija u Republici Srpskoj. Uglavnom oni koji se konstantno nalaze pod udarom i pritiskom vlasti u Republici Srpskoj. O problemima mještana Bukove Kose i Bistrice više puta pisala je i Gerila info.
Pisali smo i o tome kako je posao iskopavanja uglja u Bistrici i Bukovoj Kosi dogovoren na nivou Aleksandar Vučić-Milorad Dodik i kako se ugalj tu iskopan odvozi u Srbiju a da su u posao izvoza uglja uključene firme nekih od najbližih saradnika Aleksandra Vučića. Ni iz kabineta predsjednika Srbije nikada nisu odgovorili na naša pitanja u vezi ovih informacija.
Nije jasno zašto je Dodik, koji, prije svega kao predsjednik Republike, nema nikakve nadležnost kada je kopanje uglja u pitanju, reagovao sada. Da li suočen sa, problemima koje ima sa pravosuđem BiH i sankcijama traži podršku građana ili se “pojavljuje kao spasilac kada je postalo jasno da uglja više nema ili da je kvalitet izrazito loš (o čemu su mediji takođe izvještavali)”?
Kako god, Milorad Dodik je u godinama iza nas pokazao da svaku njegovu riječ treba tri puta izvagati prije nego što joj se povjeruje. Od njegove navodne podrške građanima do optužbi da su oni koji se okupljanju u Prijedoru ili Bijeljini izdajnici i pokretači obojene revolucije ne mora proći mnogo vremena.
Vladimir Kovačević GERILA info
