Radio Televizija Republike Srpske objavila je vijest da je sa računa ministarstva spoljnih poslova u Prištini uplaćeno 90.000 dolara američkoj kompaniji “Global Strategic Advisory”. Kako je objavljeno na sajtu američkog Ministarstva pravde, novac je namijenjen lobiranju za interese Prištine u SAD.
U tekstu se navodi da je ministar spoljnih poslova u ostavci Bedžet Pacoli izabrao kompaniju “Global Strategic Advisory”, u vlasništvu Džejmsa Mengesa bliskog Rudiju Đulijaniju, bivšem gradonačelniku Njujorka, a sada advokatu američkog predsjednika Donalda Trampa, da mu pomogne da se obrati američkim vladinim zvaničnicima i privrednicima u okviru lobiranja, prenosi prištinska KTV.
Dokumenti tog sporazuma objavljeni su na sajtu Ministarstva pravde SAD, gdje je objavljivanje takvih sporazuma američkih kompanija sa strankama u drugim državama obavezno i javno, prenosi Kosovo onlajn.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
U stavu devet sporazuma opisane su aktivnosti registrovane firme, a precizira se da će predstavnici “Global Strategic Advisory” posredovati u kontaktima između zvaničnika Vlade SAD i preduzeća iz te države sa vladom u Prištini.
U stavu 10 se pojašnjava da će prištinsko ministarstvo američka kompanija savjetovati o tome kojim bi se zvaničnicima SAD trebalo obratiti u različitim prilikama, kao i da će tumačiti njihove povratne informacije i odgovore.
Akontacija u iznosu od 90.000 dolara kompaniji transferisana je 17. oktobra.
Uzevši u obzir stav Republike Srpske u vezi sa statusom Kosova, teško je pretpostaviti da je javni emiter Republike Srpske ovu vijest objavio u pozitivnom kontekstu. Tekst je vjerovatno objavljen u kontekstu upozoravanja javnosti na “zakulisne radnje” prištinskih vlasti protiv Srbije, Srba ili nešto slično. A zaboravlja se da Republika Srpska takođe izdvaja značajna sredstva za lobiranje u Sjedinjenim Američkim Državama.
Tako su u maju ove godine Vlada Republike Srpske i lobistička firma McGinnis Lochridge iz Sjedinjenih Američkih Država potpisale ugovor o saradnji koji je objavio američki istraživački novinar Think Progressa – Casey Michael, prenosi N1.
Prema ugovoru lobistička firma se obavezala da će davati pravne savjete i zastupati RS te raditi sa njenim predstavnicima, savjetovati o njenim pravima i obavezama iz međunarodnog prava, Dejtonskog sporazuma, Evropske konvencije o ljudskim pravima, pravima i obavezama prema BiH nivou, kao i odnosu prema Kancelariji visokog predstavnika, Savjetu za implementaciju Mira, OSCE-u. Za sve navedeno Vlada RS se obavezala da će plaćati američkoj kompaniji 80.000 dolara mjesečno narednih šest mjeseci, objavljeno je u maju ove godine.
Dalje se navodi da Republika Srpska troši novac za lobiranje od 2007. godine kada je SNSD preuzeo vlast. Pored Vašingtona, Republika Srpska troši i novac za lobiranje u Briselu, ali EU nema zakone kao u Americi prema kojima se takve aktivnosti moraju prijaviti. Prema tvrdnjama u tekstu, RS je dosadašnjim ulaganjem novca dobila 2009. godine ukidanje stranih sudija i tužilaca te Mehanizanim koordinacije.
Prošle godine SNSD je postigao verbalni dogovor sa lobističkom kompanijom Twin Rocks Global u vrijednosti od 10 hiljada dolara mjesečno, dok je 2019. godine Vlada RS sa McGinnis Lochridge potpisala osam puta skuplji ugovor.
Glas Amerike je 2017. objavio da je Republika Srpska potrošila 30 miliona dolara za lobiranje u SAD. Naveli su da je 29,6 miliona dolara potrošeno na niz aktivnosti, od stvaranja publiciteta u medijima i podrške američkih zvaničnika, do konkretnijih ciljeva, kao što je kreiranje i provođenje pravne i diplomatske strategije u odnosu na aktivnosti Kancelarije visokog predstavnika.
Samo jednoj firmi, Dewey & LeBoeuf, za šest mjeseci rada 2009. godine isplaćeno je blizu 1,7 miliona dolara. Troškovi lobiranja u korist Republike Srpske su dosegli vrhunac upravo te godine – više od 5,3 miliona dolara, da bi se kasnije ustalili na dva do tri miliona dolara godišnje. Vlasti RS u prosjeku su mjesečno izdvajale oko 350 hiljada dolara za potrebe lobiranja i promocije u SAD, navodi Glas Amrike.
Dakle, odnos Republike Srpske prema lobiranju u korist drugih entiteta, država ili naroda u okruženju može se podvesti pod načelo: “Ono što je nama dozvoljeno, drugima je zabranjeno”. Doduše, isti stav imaju i ostale države i narodi na Balkanu. Ako je u pitanju lobiranje za “naše” interese onda je to legitimno. Ako “drugi” lobiraju za svoje interese koji podrazumijevaju aktivnosti koje su protivne “našim” interesima onda je to ugrožavanje nacionalnih interesa, zavjera protiv države i naroda ili nešto slično. A u međuvremenu, dok se “mi” i “oni” prepiremo i “natežemo” oko interesea i legitimnosti lobiranja, “glupi” Amerikanci broje “šuške”.
