Nastavak sedme redovne sjednice Narodne skupštine Republike Srpske donosi i Nacrt zakona o imunitetu, a o kojem se dosta raspravljalo u proteklom periodu.
Zakon bi, ako se usvoji, propisao da najviši nosioci izvršne vlasti u Srpskoj nisu krivično ili građanski odgovorni za bilo koji postupak izvršen u okviru njihovih dužnosti i na taj način se štite, kao i nosioci zakonodavne i sudske vlasti.
Vladajuća koalicija razlog za njegovo donošenje nalazi u postojećem zakonskom rješenju koje je još 2002.godine nametnuo tadašnji visoki predstavnik za BiH a koji ostavlja mogućnost voženja krivičnog postupka protiv nosilaca izvršne vlasti. Problematično u ovom nacrtu je što trenutno novi zakon predviđa retroaktivnu primjenu od 1. avgusta 2021. godine.
Zakonom bi bili obuhvaćeni obuhvaćeni predsjednik i potpredsjednici Srpske, poslanici u Narodnoj skupštini Republike Srpske, delegati u Vijeću naroda RS, kao i članovi Vlade Republike Srpske.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
Dio opozicije, kao i pravni stručnjaci, upozoravaju da bi time funkcioneri izvršne vlasti mogli biti nekažnjivi za krivična djela koja počine za vrijeme svog mandata.
Ipak, predsjednik Srpske Milorad Dodik pozvao je ranije predlagače da uzmu u obzir njegov stav da nije potrebno ni opravdano da se Zakon o imunitetu koji je u proceduri u Narodnoj skupštini Republike Srpske u sadašnjim okolnostima primjenjuje retroaktivno.
On je u ime institucije koju predstavlja naveo da je ispravno to da ovaj zakon ide kroz redovnu proceduru, te da je njegovo donošenje potrebno zbog kontinuiranog pravnog nasilja kojeg čini lice koje nije imenovano za visokog predstavnika u skladu sa Aneksom 10 Opšteg okvirnog sporazuma za mir u BiH pokušajem nametanja zakona i s tim u vezi pokretanja krivičnih postupaka od sudova na nivou BiH.
Predsjednik NSRS Nenad Stevandić izjavio je da namjera vlasti u Republici Srpskoj da se “usvajanjem zakona o imunitetu nikada više, neće moći voditi sudski procesi protiv zvaničnika, kao što se trenutno sudi predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku, zato što je radeći svoj posao izvršavao odluke Narodne skupštine.”
Šef Kluba poslanika PDP u NSRS Igor Crnadak je rekao da Nacrt zakona, kao i sam zakon, ima za cilj isključivo da vlasti u Srpskoj zaštite same sebe.
„Žele da izgrade jedan ogroman kineski zid oko sebe i da svaki funkcioner bude potpuno zaštićen. I nije im više dovoljno da kradu, nego treba da budu i zaštićeni da za to ne odgovaraju. Vlast samo sjedi i smišlja kako da popravi položaj funkcionera“, rekao je Crnadak.
Transparency International u BiH (TI BIH) upozorava da Nacrt Zakona o imunitetu Republike Srpske koji će razmatrati Narodna skupština RS otvara ogroman prostor za kriminal i nekažnjavanje krivičnih djela korupcije koja počine najviši zvaničnici.
Ovakav zakon bi amnestirao nosioce najodgovornijih izvršnih funkcija krivičnog procesuiranja za bilo kakva djela koja počine “iz svoje nadležnosti” što je suprotno svim međunarodnim standardima, zbog čega je TI BiH uputio komentare na ovaj zakon i tražio njegovo povlačenje iz dalje procedure.
“Treba podsjetiti i da se ovim zakonom imunitet, osim poslanicima daje i nosiocima izvršnih funkcija – Predsjedniku i potpredsjednicima Republike Srpske i članovima Vlade – što bi dovelo do gubitka suštine samog imuniteta, budući da je opšta tendencija da se obim imuniteta sužava. Posebno je problematična retroaktivna primjena zakona što je Ustavom RS predviđeno samo kao izuzetak, i to ukoliko se utvrdi opšti interes”, ističu iz TI BiH.
Podsječaju i da Konvencija UN protiv korupcije (UNCAC) predviđa uspostavljanje ravnoteže između imuniteta koji se daje najvišim zvaničnicima i njihove odgovornosti za eventualna krivična djela. Slično viđenje dijeli i Venecijanska komisija koja u svom “Izvještaju o obimu i uskraćenju parlamentarnih imuniteta” smatra da je ovaj oblik imuniteta star i tradicionalan institut, koji nije primjenjiv u funkcionalnim demokratijama čija zloupotreba nužno vodi do kršenja zakona i opstrukcije pravde, potkopavajući demokratski kapacitet i povjerenje u institucije.
Uz same komentare na Nacrt, TI BiH je narodne poslanike upozorio na potencijalne štetne posljedice po pravnu sigurnost i vladavinu prava ali i neusaglašenosti ovakvog zakonskog rješenja sa međunarodnim standardima i pozvao da se ovakvo zakonsko rješenje povuče iz daljnje procedure.
GERILA
