Protest “Rudnika neće biti” protiv rudarenja litijuma u dolini rijeke Jadar u blizini Loznice, a u organizaciji ekoloških udruženja, održan je na Terazijama u Beogradu. Poslije okupljanja i obraćanja govornika na Terazijama, hiljade građana su održali protestnu šetnju do “Gazele” gdje su se podijelili u dvije kolone, prema željezničkim stanicama Novi Beograd i Prokop.
Ovo je posljednji u nizu od čak 50 okupljanja građana započetih krajem juna u Srbiji nakon najava otvaranja rudnika litijuma na zapadu Srbije a u neposrednoj granici sa BiH i Bijeljinom.
“Nema nazad mi branimo Srbiju”, rekao je Zlatko Kokanović iz udruženja “Ne damo Jadar” i pozvao okupljene da blokade željezničkih stanica budu mirne.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
Više desetina hiljada građana okupilo se na poziv Saveza ekoloških organizacija Srbije nakon što srpske vlasti predvođene Aleksandrom Vučićem nisu ispunile zahtjev da se u roku od 40 dana usvoji zakon kojim se zabranjuje iskopavanje litijuma i otvaranje rudnika u dolini rijeke Jadar u Gornjim Nedeljicama.
“Izgleda da smo žrtvovani kao buduća rudarska kolonija i deponija. To nećemo dozvoliti. Zato smo danas ovdje da dignemo svoj glas, ne pristajemo i branimo opstanak u svojoj zemlji”, rekla je okupljenima na protestu glumica i ekološka aktivistkinja Svetlana Bojković.
„Preduzetništvo se može prekinuti ako ugrožava životnu sredinu i zdravlje ljudi. Naše okupljanje je isključivo ekološko, vlast hoće da nam nametne da mi želimo državni udar“, navela je Bojković nakon čega je pročitala naslove tabloidnih medija koji to potvrđuju“, rekla je Bojković.
„Šta radi kompanija Danbi na vrhu Homolja sa 5000 bušotina? Pre dve godine nam je Vlada Srbije rekla da je projekat Jadar zaustavljen, znamo da je to bilo u cilju smirivanja pred predsedničke izbore. Pre tri godine vlast je sklonila narodnu inicijativu protiv kopanja litijuma koju je tada potpisalo 38 hiljada građana Srbije. Kako danas da verujemo žestokoj kampanji koju vlast sprovodi za iskopavanje litijuma, kad optužuje sve one koji nisu u skladu sa njenim interesima. Zar se tako voli narod. Izgleda da se od nas krije da smo prodani kao rudarska kolonija, to nećemo dozvoliti. Branimo opstanak u svojoj zemlji! „ kaže Bojković.
Kaže da je uz projekat Jadar zaplanirano još 40 rudnika, da planovi za to postoje širom Srbije.
Profesorka Hemijskog fakulteta Dragana Đorđević izjavila je da štete od rudnika ne mogu da se saniraju.
“Zaostale jalovine truju vijekovima, pa i milenijuma. Mi već imamo takva mjesta u Srbiji. Ali to rudarenje nije bilo tako intenzivno kao ovo danas što se planira”, poručila je Đorđević.
Glavni i odgovorni urednik Nove srpske političke misli Đorđe Vukadinović ocijenio je današnji protest protiv iskopavanja litijuma u Srbiji, koji se održava u centru Beograda, kao uspješan.
Prema njegovim riječima, vlast je pokušala da razjedini ljude, ali nije uspjela.
Građani su na ulicama uzvikivali parole protiv rudarenja a nosili su i transparente na kojima je pisalo “Stop Rio Tinto”, “Ne rudniku, eksploataciji, iseljenju”, “Rio Tinto marš iz Srbije” i skandirali “Nećete kopati” i “Izdaja, izdaja!”.
U neposrednoj blizini mjesta gdje se održava ekološki protest, okupili su se i pripadnici malo poznate organizacije “Dostojni Srbije” na kontramitingu.
Srpski državni vrh je saglasan sa predsjednikom Srbije Aleksandarom Vučićem u ocjeni da je osnovni cilj ekoloških protesta “rušenje vlasti” na ulici. Sa njim su saglasni i vodeći političari sa druge strane Drine, u Republici Srpskoj, Milorad Dodik, Jelena Trivić i Draško Stanivuković, na papiru žestoki protivnici a svi servilni vlastima u Beogradu.
Vučić se isprofilisao kao najveći zagovornik projekta “Jadar” ističući ga kao spasonosni za Srbiju i srpski narod, a naglasio je i da bi rudnik litijuma kompanije “Rio Tinto” u Jadru trebalo da počne da radi 2026. godine, “ukoliko se obezbjede garancije da neće biti ugrožavanja životne sredine i zdravlja ljudi”.
Podsjećamo, Ustavni sud Srbije je 11. jula ove fodine poništio odluku Vlade Srbije koja je 2022. stopirala projekat “Jadar” australijske kompanije “Rio Tinto”. Prošlo je samo osam dana i Vučić je sa Olafom Šolcom, kancelarom Njemačke, potpisao u Beogradu Memorandum o razumijevanju između EU i Srbije o strateškom partnerstvu o održivim sirovinama, lancima proizvodnje baterija i električnim vozilima.
Njemačka ima sve veće potrebe za litijumom kao najveći proizvođač električnih automobila u EU, a sam litijum je u EU prepoznat kao kritična sirovina, kako bi se smanjila zavisnost od Kine od koje nabavlja 56 odsto svojih potreba za tom sirovinom.
Plan Rio Tinta je da rudnik, ukoliko se otvori, godišnje proizvodi oko 58.000 tona litijum karbonata, dovoljno za 1,1 milion električnih vozila.
Gerila
