Prošla sedmica je bila burna (a koja nije u vrijeme predizborne kampanje?!) na drumovima Republike Srpske. Vozači su se samoinicijativno, ili organizovano, u zavisnosti kojoj verziji ste skloni, zaustavljali na ulicama, raskrsnicama, kružnim tokovima, i blokadom saobraćaja izražavali nezadovoljstvo zbog poskupljenja cijena goriva, koje je, inače, poskupjelo još u februaru usvajanjem seta zakona o akcizama. Međutim, vozači su se tek sada odlučili na ovaj radikalan potez. Bilo je tu svega. Od autentičnog građanskog bunta do vješto isplaniranih i usmjerenih akcija blokade i ometanja saobraćaja.
Protesti su završeni brojnim prekršajnim prijavama zbog ometanja saobraćaja, pojeftinjenjem goriva za „čitavih“ pet feninga i najavom procedure izmjene i dopune Zakona o akcizama po hitnom postupku. Ne želeći da ulazimo u retrospektivu protesta, zato što je više-manje poznata svima, uočili smo jedan zanimljiv fenomen. Doduše, on nije novijeg datuma, pojavljuje se ciklično, u zavisnosti od događaja. Naime, kao mnogo puta do sada, pojedinci su nastojali iskoristiti proteste i slične događaje za ličnu promociju. U našem slučaju riječ je o odborniku u Skupštini grada Banja Luka, Drašku Stanivukoviću, koji obilato koristi samopredstavljanje, odnosno strategiju personalizacije političke kampanje.
Iako je njegov „pristup“ legitiman, štaviše, svojim nekonvencionalnim nastupom privlači veliku pažnju i ukazuje na značajne probleme, postavlja se pitanje kome ovaj „one-man show“ najviše pogoduje. Široj zajednici ili pojedincu?
Vinfrid Šulc u studiji „Mediji u izbornoj kampanji“ (2011) ističe da se personalizacijom političke kampanje, kao u slučaju Draška Stanivukovića, „posebno naglašavaju lični kvaliteti protagoniste, kao što su njegova upravljačka moć, politička kompetentnost, lični integritet, i to ponekad čak i više nego konkretne teme kampanje ili ideološki stavovi“. Ipak, profesori Zerfas i Radojković u zborniku „Menadžment političke komunikacije: Osnove i koncepti“ (2011) upozoravaju da se ne smije potcijeniti opasnost koja prijeti od pretjerane personalizacije, kao što su lična zavisnost i nedovoljno bavljenje konkretnim temama. Što se vizuelnog aspekta tiče, više puta smo mogli vdjeti da Draško Stanivuković prenaglašava svoju ulogu u nekom događaju u odnosu na sam problem koji apostrofira. Na taj način se stvara lična zavisnot, odnosno stvara se percepcija da se neki problem ne može riješiti bez njegovog prisustva i angažmana. Takođe, uočljivo je da se Stanivuković samo dotakne određenih problema, kao što se može vidjeti u prilozima koje postavlja na svoju YouTube stranicu, ali tu se sve završava, primjetno je da se nedovoljno bavi konkretnom temom. Tako je bilo i u slučaju protesta zbog poskupljenja goriva.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
Predstavljajući uobičajenu strategiju personalizacije političke kampanje, Zerfas i Radojković navode da se političari rado slikaju za medije u posjetama građanima ili na ulici. Takođe, navode da političari preferiraju kreiranje „pseudo događaja“ kao i otvaranje raznih objekata, kulturnih manifestacija, izložbi, sportskih događaja, i tome slično, jer sve to donosi publicitet. Ovome možemo dodati i prisustvo na protestima. Nerijetko i preuzimanje glavne uloge na njima.
U strategiju personalizacije spada i aktivno upravljanje imidžom, što je više nego primjetno kod Draška Stanivukovića. Jerg-Uve Nieland („Politics goes popular“, 2000) i Hajnrih Oberojter („Image statt Inhalt?“, 2001) ističu da se aktivno upravljanje imidžom tretira kao depolitizacija, deideologizacija, popularizacija i privatizacija, a često se opisuje i kao komuniciranje „imidža umjesto sadržaja“. Naglašavanje imidža buntovnika i borca za pravdu na račun sadržaja, odnosno samog problema koji je u fokusu, primjetno je i kod Stanivukovića.
Zerfas i Radojković dalje navode da personalizacija usmjerena ka medijima ima cilj da pridobije direktnu legitimaciju od strane javnosti, „tendenciozno zaobilazeći aktiviste, funkcionere, tijela i delegate, uz zanemarivanje partije kao jedinstvene organizacije“. Očigledno je da Draško Stanivuković svojim istupima nastoji dobiti direktnu legitimaciju od strane javnosti i potencijalnih glasača, zaobilazeći, ako ništa drugo onda implicitno, partijski aparat.
Poseban segment aktivnog upravljanja imidžom predstavlja percepcija privatizacije problema i monopilizacija pažnje javnosti. Izuzev personalizacije, u slučaju Draška Stanivukovića je u izvjesnoj mjeri primjetna i privatizacija, kako problema koji apostrofira, tako i same političke kampanje. Naime, nerijetko, kao što je bio slučaj prilikom protesta zbog visokih cijena goriva, Draško Stanivuković skreće svu pažnju sa problema koji je u fokusu na sebe. Na taj način monopolizuje pažnju javnosti i privatizuje problem. Sebe ističe u prvi plan i u suštini odmaže ukazivanju na društveni problem. Problem se veoma brzo zaboravi, dok njegov istup u javnosti ostaje zapamćen.
Istini za volju, nije Draško Stanivuković prvi koji je koristio strategiju personalizacije političke kampanje. Svjedoci smo da su godinama unazad političke kampanje ličile na lične promocije pojedinaca i njihovih „vizija svijeta“. Po tome se Stanivuković ne razlikuje od ostalih. Međutim, ono što ga razlikuje u odnosu na druge „političke pregaoce“ jeste proaktivan način na koji skreće pažnju na sebe dok društveni problem zbog koga je i istupio u javnosti veoma brzo pada u drugi plan.
Da li će, slobodno možemo reći, performansi Draška Stanivukovića doprinijeti rješavanju društvenih problema ili će služiti samo za ličnu promociju, vidjećemo nakon izbora u oktobru.
