Jučerašnji dolazak predsjednika Hrvatske Zorana Milanovića u Derventu na proslavu osnivanja 103. brigade HVO i uručivanje odlikovanja ovoj brigadi, izazvao je brojne reakcije u Republici Srpskoj.
Nakon što je predsjednik Hrvatske Zoran Milanović juče prisustvovao obilježavanju 31. godišnjice osnivanja 103. brigade Hrvatskog vijeća odbrane u Derventi, i tim povodom odlikovao tu brigadu Redom Nikole Šubića Zrinskog za iskazano junaštvo njenih pripadnika u Domovinskom ratu, političari iz Republike Srpske oštro su reagovali na, kako su naveli, provokaciju. Nisu izostale ni međusobne optužbe za izdaju. Milanović je, inače, odlikovao brigadu HVO čiji su pripadnici osuđeni za ratne zločine nad Srbima počinjene na području opštine Derventa.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
Prvi su, očekivano, reagovali iz opozicije u Republici Srpskoj, prije svega zbog međusobne podrške Zorana Milanovića i Milorada Dodika, ali i zbog činjenice da gradonačelnik Dervente, grada u kojem je predsjednik Hrvatske odlikovao vojnu jedinicu HVO čiji su pripadnici odgovorni za zločin nad Srbima u istom tom gradu, dolazi iz SNSD-a.
Za vršioca dužnosti predsjednika SDS-a Milana Miličevića dolazak Zorana Milanovića u Derventu predstavlja skandal, “otvoren šamar, tešku uvredu srpskom narodu i sramno ruganje svim srpskim žrtvama u Posavini”.
“Šokiran sam i kao čovjek i kao učesnik Odbrambeno – otadžbinskog rata da se ovakav sraman čin dešava u sred Republike Srpske, bez ikakve reakcije institucija Republike Srpske”, rekao je Miličević, naglasivši da je 103. brigada HVO odgovorna za veliki broj zločina na području Posavine i Dervente, logore, mučenja i masakre, što sigurno nije nepoznato Milanoviću, a pogotovo vlastima Republike Srpske.
“Veliki broj poziva sam dobio od stanovnika Dervente koji su u nevjerici posmatrali vijorenje ratnih obilježja HVO i paradiranje u ratnim uniformama te zločinačke brigade, uz isto pitanje od svih – kako je moguće da se ovo dešava u Republici Srpskoj i ko je ovo dozvolio?”, istakao je Miličević, dodavši da od nadležnih institucija Republike Srpske očekuje da u najkraćem mogućem roku obznane javnosti i građanima ko je dozvolio ovaj sraman događaj u Derventi, te da se odgovorni kazne, kako se ništa slično ne bi ponovilo u bilo kojem dijelu Republike Srpske.
Jelena Trivić, kandidat opozicije za predsjednika RS na prošlim izborima, ističe da posjeta Zorana Milanovića Derventi “dokazuje da režim od Republike Srpske pokušava napraviti hrvatsku županiju”.
“Кonstantno su hrvatski interesi ispred interesa srpskog naroda. Režim na čelu sa Miloradom Dodikom dozvolio je ruganje srpskim žrtvama. Samo dan prije obilježavanja stradanja srpskih civila u Sijekovcu, režim je dopustio da predsjednik države čija je vojska pobila civile u Sijekovcu odlikuje brigadu HVO-a u sred Republike Srpske! Sramota prema našim žrtvama, sramota prema čitavom srpskom rodu”, ističe Trivićeva na svom Fejsbuk profilu.
Navodi da je Milanović, zajedno sa ostatkom hrvatskih vlasti, zabranio predsjedniku Aleksandru Vučiću da se pokloni žrtvama ustaškog genocida u Jasenovcu.
“Poklonjenje žrtvama nije dozvoljeno, odlikovanje zločinaca jeste! Zamislimo samo situaciju da neko od Srba u Кninu odlikuje brigadu Vojske Republike Srpske Кrajine. Zvuči nemoguće”, ističe Trivićeva, naglasivši da “režim SNSD čini vlast na svim nivoima, nema nijednog izgovora i opravdanja zašto je ovo dozvoljeno, osim činjenice da je Dodik bio i ostao agent hrvatskih interesa, uvijek na štetu srpskih”.
Predsjednik PDP-a Branislav Borenović kaže da je rezultat posebnih, prijateljskih i strateških veza Dodikovog režima sa njihovim hrvatskim „prijateljima“ konstantno ponižavanje srpskog naroda.
“Predsjednik Republike Hrvatske Zoran Milanović danas je stigao u Derventu. Možda bi neko pomislio da je tu na poziv naših vlasti da razgovaraju o rješavanju pitanja Trgovske gore, kada će Hrvatska izgraditi pristupni put mostu na Savi koji je bio izgovor da im Dodik omogući izgradnju Pelješkog mosta ili o nekom drugom aktuelnom pitanju, stvarnost je sasvim drugačija: predsjednik Hrvatske u Republici Srpskoj, u nekada skoro do zemlje sravnjenoj Derventi, obilježava godišnjicu i odlikuje HVO, koji je taj isti grad i rušio i ubijao naš narod. Кakav skandal i nacionalna sramota”, ističe Borenović.
“Naravno da je za očekivati, kao i kada je po povratku sa proslave zločinačke akcije „Maestral“ svratio kod Dodika da uz rakiju prenese utiske, i danas završi na prijatnom druženju u Bakincima. Ali ono što sigurno ne možemo očekivati jeste da veliki borac za hrvatske interese, Dodik, svog prijatelja pita kada ćemo mi na teritoriji Hrvatske obilježavati progone i zločine nad Srbima u okviru akcije „Oluja“ i drugih pogroma našeg naroda. Jadno je i tužno šta smo dočekali pod vlašću velikih „patriota“, poručio je Borenović.
Gradonačelnik Banjaluke Draško Stanivuković ističe da je Milanovićeva posjeta “nekorektan, neprimjeren i provokativan politički potez kojim se umanjuju i vrijeđaju srpske žrtve uoči 31. godišnjice stradanja u Sijekovcu”.
“Odlikovati one koji su činili monstruozne zločine nad Srbima u Posavini je krajnje sramno i ponižavajuće naročito imajući u vidu da porodice stradalih Srba još čekaju na sudsku pravdu za svoje najmilije”, navodi Stanivuković u objavi na svom Fejsbuk profilu.
Navodi da nikad nije bio neko ko dolijeva ulje na vatru i da se trudi da u svemu što se dešava traži promil razumijevanja za nešto, “ali u ovom potezu to prosto nije moguće jer Milanovićev čin ne doprinosi ni suživotu ni pomirenju na ovim prostorima”.
“Naročito me čudi ćutanje rukovodstva Republike Srpske. Ne želim da vjerujem da će i u ovom slučaju staviti hrvatski interes iznad srpskog”, ističe Stanivuković, naglasivši da poziva zvaničnike Republike Srpske da osude “ovaj Milanovićev neljudski čin u vrijeme kad se Srbi s tugom i bolom sjećaju nevinih civilnih žrtava u Sijekovicu”.
Gradonačelnik Bijeljine Ljubiša Petrović je izjavio da je nacionalizam Milorada Dodika tokom proteklih godina “bio dovoljno separatističan da nas liši saradnje sa svijetom i napretka, predstavi kao neotesane i neobrazovane, a opet dovoljno liberalan da nas kao narod ponizi i natjera da gazimo po sopstvenim žrtvama bez trunke poštovanja za poginule, porodice poginulih i još uvijek žive rane!”.
Dodao je da je “lažni nacionalizam Milorada Dodika destruktivan, dvije decenije tapkamo u mjestu i hranimo se lažnom rodoljubivom retorikom od izbora do izbora čiji produkt je najveći broj iseljenih, egzodus mladih ljudi, zatvaranje fabrika i gubitak časti i dostojanstva!”.
Poslanik u Narodnoj skupštini Republike Srpske Nebojša Vukanović ističe da je posjeta Zorana Milanovića Derventi nevjerovatna provokacija.
“Radi se o nevjerovatnoj provokaciji da hrvatski predsjednik u sred Republike Srpske veliča i odlikuje pripadnike zloglasne 103. brigade HVO čiji su pripadnici počinili brojne razne zločine nad Srbima, prije svega civilima”, ističe Vukanović na svom blogu, naglasivši da je “tužno da sve to radi uz saglasnost i podršku Milorada Dodika i Željke Cvijanović, čiji su bliski rođaci i ujčevina iz porodice Marić na ovom prostoru takođe ratovali protiv Srba i Vojske Republike Srpske kao pripadnici Hrvatske vojske i HVO-a”.
“Milanović kupi poene i vodi kampanju, koristi što su Dodik i Cvijanovićka njegovi podanici i marionete, ali ovakve stvari predstavljaju uvredu nacionalnog dostojanstva i ponosa srpskog naroda. Dodik i Željka će snositi posledice i odgovornost pred narodom zbog poniženja i veleizdaje, a treba se samo zapitati šta bi se dogodilo da je situacija drugačija i da recimo predsjednici Srbije ili Republike Srpske odu u Knin, Benkovac ili Obrovac da odaju počasti poginulim Krajišnicima, odlikuju borce i brigade Vojske Republike Srpske Krajine”, ističe Vukanović.
Isti dan kada je posjetio Derventu, Milanović je bio i u Brodu, tačnije u brodskom zaseoku Močila, gdje ga je ugostio načelnik Opštine Zoran Vidić, inače kadar SDS-a. Vidić je dva sata razgovarao sa Milanovićem u zaseoku Močila i to samo 500 metara od kuće Milje Zečević iz Sijekovca, kojoj su 26. marta 1992. godine na kućnom pragu ubijeni sinovi Milan, Vaso, Petar i suprug Jovan.
Sastanak Vidića i Milanovića najoštrije je osudio v.d. predsjednika SDS-a Milan Miličević.
“Najoštrije osuđujem današnji sastanak načelnika opštine Brod Zorana Vidića sa hrvatskim predsjednikom Zoranom Milanovićem u brodskom zaseoku Močila”, saopštio je Miličević, dodavši da nakon Milanovićeve “parade u Derventi” i dan uoči obilježavanja 31 godine od zločina nad srpskim civilima u Sijekovcu koji su počinile regularne oružane snage Hrvatske i paravojne muslimansko-hrvatske jedinice iz BiH, sastanak jednog načelnika opštine iz Republike Srpske sa Milanovićem predstavlja nepromišljen čin i uvredu za borce stradale u otadžbinskom ratu.
Miličević je naglasio da dvostrukih aršina ne smije biti i da Zoran Vidić iz tog razloga mora snositi odgovornost pred Srpskom demokratskom strankom za svoj nepromišljen potez.
Što se predstavnika vlasti u Republici Srpskoj tiče, na Milanovićevu posjetu Derventi među prvima je reagovao šef Kluba poslanika SNSD-a u Narodnoj skupštini Republike Srpske Igor Žunić.
On je naveo da je “dodjela ordena zloglasnoj 103. brigadi Hrvatskog vijeća odbrane koja je počinila strašne zločine nad Srbima na području Dervente i Posavine najbahatiji čin provokacije i uvreda za svaku žrtvu i njihove porodice, ali i atak na mir i dobre međunacionalne odnose koji vladaju u Derventi”.
Dodao je da je ovaj čin, zbog vrijeđanja srpskih žrtava i emocija, mogao da izazove incident koji bi imao strašne posljedice na odnose u Derventi i svakodnevni život.
“Počast žrtvama – da, vrijeđanje tuđih žrtava – ne. A odlikovanje HVO je uvreda za Srbe, derventske žrtve i stradalnike”, ističe Žunić, naglasivši da je uvreda i provokacija veličanje i odlikovanje brigade koja je baštinila ustaški pokret, koristila znamenja fašizma, ubijala i u logor vodila civile samo zato što su bili Srbi.
Poslanik SNSD-a u Predstavničkom domu Parlamentarne skupštine BiH Milorad Kojić izjavio je da je dodjela odlikovanja 103. brigadi Hrvatskog vijeća odbrane, koja je počinila strašne zločine nad Srbima na području Dervente i Posavine, “direktna uvreda za sve žrtve i njihov porodice”.
Kojić je dodao da je umjesto osude zločina nad Srbima u Posavini, “koja je 1992. godine bila grad logora, uručena nagrada zločincima”.
“Takve poruke šalju lošu sliku i samo produbljuju podijeljenost u cijelom regionu. Svi treba da osude zločine bez obzira na to ko ih je počinio i da se krene putem pomirenja, a ne da se zločinci nagrađuju”, rekao je Kojić, podsjetivši da je u logorima u Posavini veliki broj Srba prošao strašne torture, a mnogima od njih ni danas nisu pronađene kosti.
Srpski član i predsjedavajuća Predsjedništva BiH Željka Cvijanović istakla je da “odlikovanje zloglasnoj brigadi Hrvatskog vijeća odbrane ne doprinosi pomirenju, niti unapređenju dobrosusjedskih odnosa”.
Cvijanovićeva je izjavila da je apsolutno razumljiva i opravdana reakcija javnosti i građana Dervente za koje, kao i za cijelu Republiku Srpsku, ovaj čin predstavlja uvredu i provokaciju.
“Derventa je grad koji je tokom Odbrambeno-otadžbinskog rata pretrpio ogromne ljudske i materijalne žrtve i tu činjenicu morali bi da poštuju svi koji dolaze u ovu lokalnu zajednicu”, ističe Cvijanović.
Za vrijeme Milanovićeve posjete Derventi predsjednik Republike Srpske je bio u posjeti Hilandaru, ali se oglasio putem Twittera.
“Derventa je nesumnjivo u Republici Srpskoj i prije, a i poslije Milanovićeve posjete, a hrvatska vojska je ovdje nesumnjivo gubitnička. Istorija Srba i Hrvata je teška i trebaće godine truda da se premoste razlike i riješe pitanja koja nas razdvajaju”, naveo je Dodik.
Дервента је несумњиво у Републици Српској и прије, а и послије Милановићеве посјете, а хрватска војска је овдје несумњиво губитничка. Историја Срба и Хрвата је тешка и требаће године труда да се премосте разлике и ријеше питања која нас раздвајају.
— Милорад Додик (@MiloradDodik) March 25, 2023
Dodao je i da je predsjednik Hrvatske “privržen poštovanju Dejtonskog sporazuma i Republike Srpske kao političko-pravne činjenice”.
Predsjednik Vlade Republike Srpske Radovan Višković izjavio je da je Derventa, “i prije i poslije posjete predsjednika Hrvatske Zorana Milanovića, bila i ostala grad heroj i simbol stradanja i ogromne žrtve koje je srpski narod podnio tokom Odbrambeno otadžbinskog rata”.
“Nijedna posjeta, izjava ili gest stranog zvaničnika ne može da promIjeni tu, neporecivu činjenicu, kao ni činjenicu da je Derventa, od početka rata u BiH pa sve do oslobođenja, 4. jula 1992. godine, bila mjesto neviđenog stradanja srpskih civila, koji su masovno zatvarani u logorima gdje su podvrgavani neviđenoj torturi, a što je potvrđeno i sa više pravosužnih sudskih presuda nekadšnjim pripadnicima muslimansko – hrvatskih formacija, osuđenih zbog ratnih zločina izvršenih u periodu do jula 1992. Godine”, rekao je Višković, naglasivši da posjeta Milanovića “opominje da nikada ne smijemo zaboraviti koju je žrtvu srpski narod podnio tokom Odbrambeno otadžbinskog rata da bi, najprije, sačuvali goli život, a poslije okončanja oružanog sukoba, u potpunosti stvorili uslove za život stanovnika Dervente, u kojoj danas zajedno, u miru i uzajamnom poštovanju, žive i privređuju Srbi, Hrvati i Bošnjaci i ostali narodi”.
Inače, iz Policijske uprave Doboj kao i MUP-a RS nam do objave teksta nisu odgovorili na pitanja ko je tražio dozvolu za skup u Derventi i da li je isti odobren.
Gerila/RTVBN/RTRS/Nezavisne
