Kompanije koje su Sjedinjene Američke Države stavile na listu sankcija zbog povezanosti sa porodicom Dodik, osvojile su tendere vrijedne preko pola milijarde maraka, pokazuje analiza Detektora na više od hiljadu pojedinačnih tendera.
Među njima, “Prointer” je samostalno osvojio tendere vrijedne preko 280 miliona, dok je “Kaldera” zaradila 180 miliona, a “Sirius 2010” dobio poslove u vrijednosti od 50 miliona maraka, uključujući ugovor za digitalizaciju TV signala iz januara ove godine.
Tri od ukupno sedam kompanija sa nove liste sankcija Sjedinjenih Američkih Država zbog povezanosti s porodicom Milorada Dodika, ukupno su od svog osnivanja dobile poslove vrijedne preko 512 miliona maraka, pokazuju podaci Portala javnih nabavki koje je analizirao Detektor.
Ove tri kompanije dobile su više od 1.400 tendera, uglavnom od institucija u Republici Srpskoj, kao što su Poreska uprava Republike Srpske, entitetska “Elektroprivreda” i državna kompanija “Elektroprenos”.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
Američka Kancelarija za kontrolu imovine stranaca (OFAC) Ministarstva finansija u svom saopštenju navodi da ove kompanije predstavljaju glavne izvore prihoda za predsjednika Republike Srpske Milorada Dodika i njegovu porodicu. OFAC tvrdi da je Dodik iskoristio svoj položaj za lično bogaćenje putem kompanija povezanih sa njim i njegovim sinom Igorom.
Kao primjer, OFAC ističe manipulaciju državnim budžetom BiH kako bi se ugovor mogao dodijeliti kompaniji “Prointer ITSS” bez konkurentskog postupka. Prema zvaničnim podacima Portala javnih nabavki, “Prointer ITSS” je u 2024. godini sklopio najmanje četiri ugovora s državnim kompanijama ili institucijama.
Kancelarija za veterinarstvo BiH dodijelila je u februaru ugovor za kupovinu računara i monitora vrijedan 34.000 maraka kroz konkurentski zahtjev.
“Elektroprenos” je u aprilu “Prointeru” dao ugovor od 250.000 maraka za SAP podršku, uprkos ranijem gubitku SAP licence zbog sankcija.
Regulatorna agencija za komunikacije BiH dodijelila je u februaru ugovor za održavanje mreže vrijedan gotovo 30.000 maraka “Prointer ITSS-u”.
Najveći posao, vrijedan preko pola miliona maraka, “Prointer ITSS” je dobio u januaru od Nezavisnog operatora sistema za novi data centar.
Za tri od sedam sankcionisanih kompanija nema zvaničnih podataka da su dobijale tendere, dok je jedna kompanija dobila samo jedan tender. Međutim, “Prointer ITSS”, “Sirius 2010” i “Kaldera” zajednički su osvojile više od 1.400 tendera ukupne vrijednosti preko pola milijarde maraka, prema zvaničnim podacima.
OFAC navodi da je Dodik iskoristio svoj položaj za usmjeravanje ugovora ka mreži privatnih kompanija koje on i njegov sin Igor nadziru. Igor Dodik kontroliše mnoge kompanije u ovoj mreži, oslanjajući se na različite nominalne vlasnike i direktore, uključujući “Infinity International Group”, holding kompaniju koja direktno ili indirektno posjeduje još najmanje pet kompanija u BiH.
Pored “Prointera” i “Kaldere”, OFAC posebno ističe firmu “Sirius 2010” iz Banjaluke zbog unosnih ugovora s vladom. Ova firma je od osnivanja pobijedila na skoro 200 tendera vrijednih više od 50 miliona maraka. Polovinu ovog iznosa čini ugovor za digitalizaciju TV signala potpisan sa državnim ministrom saobraćaja i komunikacija Edinom Fortom.
Druge najvrijednije nabavke za “Sirius 2010” dodijelile su Poreska uprava Republike Srpske, Ministarstvo unutrašnjih poslova i Univerzitetski klinički centar Republike Srpske, gdje je direktor Vlado Đajić, visoki funkcioner SNSD-a.
OFAC takođe opisuje kako je Igor Dodik često iz sjenke uključen u poslovanje sankcionisanih kompanija. U aprilu 2024. godine, Igor je, prema OFAC-u, bio odgovoran za zapošljavanje novog direktora “Siriusa” nakon ostavke prethodnog direktora. Igor je takođe učestvovao u organizaciji sastanaka na kojima je razgovarao o novim ugovorima.
“Prointer”, “Kaldera” i “Sirius 2010” trenutno su uključeni u procese nabavki i očekuju potpisivanje ugovora vrijednih oko 1,5 miliona maraka.
