Britanski časopis The Economist u posljednjem broju donosi priču o gubitku povjerenja među državama Zapadnog Balkana prema Evropskoj uniji i procesu pridruživanja.
U tekstu se ističe da je proces pridruživanja, 18 godina nakon obećanja EU da će primiti zemlje Zapadnog Balkana ukoliko ispune kriterijume, i dalje živ, ali da nema značajnijih pomaka.
Prije dvije godine Francuska i Holandija privremeno su stopirale proces pristupanja za sve države Zapadnog Balkana: Srbiju, Kosovo, Bosnu i Hercegovinu, Crnu Goru, Albaniju i Sjevernu Makedoniju.
Bugarska blokira pregovore za Sjevernu Makedoniju i Albaniju. Ona zahtijeva od Sjeverne Makedonije ustupke kada je riječ o tumačenju istorije i jezika koji nemaju nikakve veze sa zahtjevima EU. Albanija je kolateralna šteta jer njeni pregovori idu uporedo sa susjednim zemljama.
- tekst se nastavlja ispod oglasa-
„Usavršili smo strpljenje“, kaže Nikola Dimitrov, potpredsjednik vlade Sjeverne Makedonije. Njegovu zemlju je 27 godina mučio nesporazum sa Grčkom, koja se protivila bivšem imenu Makedonije. Dimitrov je pomogao u pregovorima o promjeni imena u Sjeverna Makedonija. Sada, budući da se nisu suprotstavili Bugarskoj, lideri EU se povlače.
Što se tiče Kosova, EU je postavila niz zahtjeva u zamjenu za omogućavanje građanima Kosova putovanje bez viza. Kosovo je zahtjeve ispunilo 2018. godine, zemlje članice EU još uvijek nisu ispunile svoj dio sporazuma.
Specijalni predstavnik EU Miroslav Lajčak priznaje da je imidž Evropske unije “narušen”, ali napominje da zapadnobalkanska šestorka 68% trgovine obavlja sa EU, omogućavajući regiji finansijsku injekciju od devet milijardi evra u narednih sedam godina.
Ostali nisu toliko optimistični. Jedan od razloga za pesimizam je taj što su pregovori između Srbije i njene bivše pokrajine Kosovo, koji se inače odvijaju pod pokroviteljstvom EU, u zastoju, a razlog je u tome što EU postaje nemoćna u dijalogu ako prekrši svoja obećanja. Među državama članicama EU mnogi sumnjaju da zagovornici proširenja, poput Mađarske, žele uvesti Srbiju, u kojoj dominira autokratska politička opcija, kako se navodi, u proširenje svog „neliberalnog bloka“.
Strane sile se miješaju u region, ističe se u tekstu. U julu ove godine stupio je na snagu sporazum o slobodnoj trgovini Srbije sa Evroazijskom ekonomskom unijom, što je nespojivo sa članstvom u EU. U međuvremenu se stalno smišljaju novi planovi šta bi šestorka trebalo da uradi sljedeće. Prošle godine su se složili da formiraju zajedničko regionalno tržište. Srbija, Sjeverna Makedonija i Albanija potpisale su krajem jula sporazume čiji je cilj olakšati trgovinu u regiji, stvoriti jedinstveno tržište rada i međusobnu pomoć u vanrednim sitaucijama, dok su Kosovo, Bosna i Hercegovina i Crna Gora odbili da potpišu te sporazume.
Premijer Albanije Edi Rama je upozorio svoje kolege da prestanu da koriste rastuća ruska, kineska i turska ulaganja u regionu kao alat za pritisak na EU. On misli da bi, umjesto da dopuste da “oduzetost” EU uspori šestorku, trebalo da nastave sa sopstvenom regionalnom integracijom. Međutim, Kristof Bender iz Evropske inicijative za stabilnost, istraživačkog centra u Berlinu, ima suprotan stav: “Želite da budete na zajedničkom tržištu sa većim, bogatijim ekonomijama, a ne sa nekoliko susjednih zemalja koje su siromašne i nerazvijene kao i vi”, ističe se na kraju teksta.
[pdf-embedder url=”https://www.gerila.info/wp-content/uploads/2021/08/2021-08-14TheEconomist-UKedition_UserUpload_Net.pdf”]
